Маъруза мавзуси

i
i
i
r
r
r
1
2
i
Р
1 va 2 nurlar uchun optik yo`llar farqi

• shaffof yassi-parallel pardaga yorug`likning parallel dastasi tushayotgan bo`lsin.

Ko`p nurli interferensiya.

Interferension manzaraning keskinligini oshirish maqsadida ikki emas, balki ko`proq kogerent nurlarning interferensiyalashishidan foydalaniladi.

Interferometrlar. Yorug`lik interferensiyasini qo`llanilishi.

• Yorug`lik interferensiyasi hodisasi gazsimon moddalarning sindirish ko`rsatgichini aniqlashda, uzunlik va burchaklarni nixoyatda aniq o`lchashda, sirtlarga ishlov berishning sifatini tekshirishda va xakozo juda ko`p joylarda qo`llanadi.
• Bunday maqsadlada ishlatiladigan qurilmalarga interferometrlar deyiladi.

Ishlash prinsipi yorug‘likning interferensiyasi xodisasiga asoslangan o‘lchash qurilmalari interferometrlar deb ataladi.

Ёруғлик дифракцияси

Ёруғлик тўлқинларини тўсиқларни айланиб ўтиши ва геометрик соя соҳасига ёруғликнинг кириши дифракция ҳодисаси дейилади.
Товуш тўлқинларининг тўсиқларни айланиб ўтиши кундалик ҳаётда кузатилади.
Ёруғлик дифракциясини кузатиш учун эса, махсус шароит яратиш керак.
Бунда дифракция тўсиқнинг ўлчовлари билан тўлқин узунлиги орасидаги нисбатга боғлиқ бўлади.
Тўлқин узунлиги тўсиқ ўлчамлари билан ўлчовдош бўлганда дифракция ҳодисаси кузатилади.

Гюйгенс-Френель принципи

Гюйгенс-Френель принципи

Геометрик оптика қонунларига зид бўлган дифракция ҳодисаси қуйидагича тушунтирилади:

Гюйгенс принципига асосан, тўлқин фронтининг ҳар бир нуқтасини иккиламчи тўлқинларни манбалари деб ҳисоблаш мумкин.

Френель эса Гюйгенс принципини такомиллаштириб, бу иккиламчи тўлқинларнинг манбаларини когерент манбалар деб ва фазонинг ихтиёрий нуқтасидаги тебранишни бу нуқтасига етиб келган иккиламчи когерент тўлқинлар интерференциялашишининг натижаси деб қараш лозим, деган фикрни илгари сурди.