Ma’ruza. Pilikning chiziqiy zichligini aniqlash va nozorat qilish. Chiziqiy notekislik bo‘yicha me’yorlarini o’rganish

Taranglikni g‘altak to‘lguncha tekshirish
G‘altak to‘lgach, ular oldingi va orqadagi urchuqlardan olinadi. Bu urchuqda ish davomida pilik uzilmagan bo‘lishi kerak. Bu g‘altaklar o‘rniga bo‘sh g‘altaklar o‘rnatiladi va 1/4 qismiga pilik o‘ralguncha ishlatiladi. So‘ngra mashina to‘xtatilib, har bir g‘altakdan 100 m dan 4 o‘ram pilik olinadi va uni tarozida 0,5% aniqlikda tortiladi. Ana shu 4 o‘ramni har juftining, ya’ni bitta urchuqda olingan piliklar og‘irligi o‘zaro solishtiriladi. Agar bu og‘irliklar o‘rtasidagi farq +1,5% ortiq bo‘lsa, demak, mashina zzam tishlari soni noto‘g‘ri tanlangan. Demak, g‘altak pilikka to‘layotgan vaqtda taranglik kam, zzam tishlari sonini ko‘paytirish kerak va –1,5% bo‘lsa, buning teskarisi.
Pilik va undagi buramni nazorat qilish
Pilik bobinalari yigirish jarayonida talab qilinib, halqali yigirishda yuqori sifatga erishish uchun ularga ehtiyotkorona bo‘lish lozim.
Piltalashda buramni nazorat qilish muhim jihatlarda bo‘lib, yigirish jarayonidagi cho‘zishda o‘z ta’sirini ko‘rsatadi. Agar buram juda kam bo‘lsa, ingichka soxta cho‘zilishlar hosil bo‘lishiga olib keladi. Aksincha, ko‘proq buram berilsa, yupqa va yo‘g‘on joylari pilikda qiyingi cho‘zilish hisobiga vujudga keladi. Pilikni shakllantirishda cho‘zish asbobidan chiqayotgan piltachaga pishitish mexanizmi yordamida buramlar beriladi. Natijada mahsulot nisbatan zichlashib, yumaloq shaklga keltiriladi.
Urchuq yoki rogulkaning o‘z o‘qi atrofida bir marta aylanishi pilikka bitta buram beradi. Bir metr mahsulotga to‘g‘ri kelgan buramlar soni pishitilganlik deb ataladi.

Pishitilganlikni quyidagicha aniqlash mumkin

Pishitilganlikni quyidagicha aniqlash mumkin

O‘rash shakli – «pokovka» keyingi mashinani ta’minlash uchun qulay bo‘lishi kerak;
Pokovka o‘ramlari keyingi bosqichda ishlatilganda titilib ketmasligi kerak
Pokovka transportirovka uchun qulay bo‘lishi kerak
G‘altakka o‘ralgan pilikning uzunligi yoki massasi mumkin qadar maksimal bo‘lmog‘i shart