Маърузалар матни гулистон – 2013


Кристалломорфологик анализ


Download 0.7 Mb.
bet23/27
Sana18.06.2023
Hajmi0.7 Mb.
#1574434
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   27
Bog'liq
portal.guldu.uz-Kristal kimyo

3. Кристалломорфологик анализ. Щар хил генетик типдаги фойдали =азилма конларида учрайдиган минерал кристалларини =иёфаларини, томонлари кыринишини, улар орасидаги бурчаклар =ийматини оддий шакллар комбинацияларини ва бош=а щусусиятларини текшириб, уларни щосил былиш мущити билан бо\лаб щулоса чи=аришга кристаллморфологик анализ дейилади.
Сынгги йилларда ытказилган илмий тад=и=от ишлари натижасида щосил былаёттан (ысаётган) кристалл шаклига бир пайтнинг ызида, ызаро мувозанатда былган иккита омиллар таъсир кырсатади; 1) кристалларнннг (минералларнинг) ички тузилиши; 2) кристалл пайдо былаётган мущит.
Кристаллнинг ички тузилиши шу кристалл учун хос былган =иёфадаги кристаллар шаклини юзага келтиради. Кристалл щосил былаётган физик — кимёвий мущит (щарорат, босим, эритма таркиби, бош=а кимёвий элементлар аралашмаларининг ми=дори, магнит ва электрик майдонлар, мущит симметрияси ва щ.к ) унинг томонлари сатщининг катта—кичиклигига оддий шакллар комбинацияларининг ызгаришига томонларидаги турли шаклдаги скульптураларнинг пайдо былишига ты\ридан—ты\ри таьсир =илади. Пирит кристалл устида ытказилган илмий ишлари шуни кырсатадики щар хил генетик типдаги фойдали =азилма конларида пиритнинг оддий куб ва пентагон—додекаэдр шаклдаги кристаллари щар хил ми=дорда былар экан.
Бу борада айни=са Ызбекистон Республикаси Фанлар Академияси =ошидаги Геология ва геофизика институтининг илмий щодими С.К Смирнова томонидан (Наманган вилояти) Чодо= олтин конида ытказилган кристалломорфологик анализ натижалари эътиборга сазовар.
Бу кон олтин маъдани таркибдаги пирит кристаллининг =иёфаси кон чу=урлашиши билан ызгариб бориши ани=ланган. Бу коннинг устки =исмида жойлашган олтин маъдани таркибидаги пирит асосан куб шаклида былса, чу=урро= олтин ми=дори кыпро= былган =исмида, куб билан октаэдр комбинацияиси шаклида энг чу=ур =исмида эса Пентагон—додекаэдр =иёфали кристaллари учратилган.
Демак, олтин маъдан щосил былаётган пайтда физик—кимёвий мущит уч марта ызгарган. Бу ызгаришлар пирит кристалининг =иёфасига таъсир =илган. Пирит кристалл ызгарган мущит билан мувозанатда былиши учун шаклини ызгартирган. Шунга биноан улар Чодо= олтин кони ва шу физик—кимёвий мущитлар учун типоморф шакллap щисобланади.
Унинг яна бир амалий мощияти шундан иборатки, пирротин куб билан октаэдр комбинацияли шаклидаги кристaллapи олтинга бой былган маъданлар даракчиси (индикатори) былиб хизмат =илади. Яъни Чодо= кони щудудида пиритнинг бу каби кристаллари учратилса шу ерда олтинга бой былган маъдан топилиши мумкин.
Олтингугурт (S) щам кып ми=дорда щар хил =иёфадаги кристаллар щосил =илиши ани=ланган. Щар бир олтингугурт кони учун шу коннинг ызига хос кристалл шакли мавжудлиги исботланган.
Саволлар.
1. Кристалломорфологик анализ асоси нимадан иборат?
2. Морфология сызининг маъносини тушунтириб беринг?
Фан: Кристалл кимё

Лаборатория иши №1


Мавзу: Калий алюминийли аччиқтош (КАl(SO4)3 · 12H2O кристалларини ўстириш.


Ажратилган вақт: 8 соат.



Download 0.7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   27




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling