Mashinalaridan foydalanish, texnik

 
Nazorat savollari: 
 
1. Ishlab chiqarish jarayoni deganda nimani tushunasiz? 
2. Ishlab chiqarish jarayonlarining turlarini ayting. 
3. Texnologik jarayonlarni yordamchi ishlardan farqi nimada? 
4. 
Mashina-traktor agregatini ta’riflang hamda asosiy tuzuvchilarining
vazifalarini ayting.
5. Agregatlarni qanday foydalanish turlarni bilasiz?
6. To‘g‘ri tuzilgan mashina-traktor agregatiga qanday talablar qo‘yiladi? 
7. Mashina-traktor agregatlarining asosiy xossalarini ayting. 

---

29 
3-§. Agregatning harakat tenglamasi 
 
 
 
3-mavzu. Agregatning Harakat tenglamasi 
 
3.1-§.
 
Traktorni qiya tekislikda yuqoriga ko‘tarilishida 
ta’sir etuvchi kuchlar 
Agregat unga ta’sir etadigan kuchlar ta’sirida harakatlanadi va ish bajaradi 
[10, 11, 12, 13]. Uning energiya manbai hisoblangan traktorning etakchi 
g‘ildiraklariga G
il
- ilashish kuchi, M
b 
– burovchi moment, R
a
- traktorga 
tirkalgan ishchi mashinaning qarshiligi ta’sir ko‘rsatadi (8-rasm).
Ishchi mashinaning qarshiligi R
il
gorizontal va R
il 
tgβ vertikal tashkil 
etuvchilarga ajraladi. Etakchi g‘ildiraklarning burovchi momenti M
b
etakchi 
g‘ildirak to‘g‘inidagi R
ur
 
urinma tortish kuchining r
g‘
radiusga ko‘paytmasidan 
iborat:
'
g
ur
b
r
Р
М


. 
R
ur
urinma tortish kuchi g‘ildirakning tuproqqa uringan nuqtasida tuproqni 
gorizontal tekislikda deformatsiyalab R
ur
 < F
il
reaksiya kuchini paydo qiladi. Bu 
kuchlar o‘zaro tenglashganda agregat ravon harakatlana boshlaydi.
Traktorning og‘irlik markazida G
tr
og‘irlik kuchi ta’sir etadi. Bu kuch
G
tr
sin

gorizontal tashkil etuvchiga va G
tr
cos

vertikal tashkil etuvchiga 
ajraladi. 
Traktorning old qismida R
h
havoning qarshiligi, traktor yurish qismining 
tuproqqa uringan nuqtasida agregatning g‘ildirashiga R
f
qarshilik kuchi, joydan 
qo‘zg‘alishda va to‘xtatishda esa R
j
ineriya kuchi paydo bo‘ladi. 
Havoning qarshilik kuchi: