Matematika tarixi

Lekin bu sonlarning rivojlanishida Islim dinining o’rni juda katta , chunki Xalifalikda ilmga bo’lgan e’tibor katta edi. Ayniqsa bayt-ul hikmaning tashkil etilishi muhim rollardan birini oýnaydi. Bu sanoq sestemasini tarqalishida bobokalonimiz Muso al-Xorazmiyning muhim roli bor . Uning hind diyori ga qilgan safaridan qaytib yozgan ‘’ Xind sonlari haqida ‘’risolasi 10

lik sanoq sestemasini tez tarqalishida muhim ahamiyat kasb etdi

Bu degani faqat matematika tarixi faqat yunoniston yoki xalifalik davlatlarida emas balki misrda qadimgi bobilda xitoyda qadimgi mayyalarda . Keyinchalik g’arbiy yevroda rivojlandi.

Matematikaga oid ilk kitoblarni biz e.o. IV –V asrlarda uchratishimiz mumkin bu davrda matematik mustaqil fan siaftida shakllanib bo’lgan va matematikaga tanqidiy nazariya bn qarala boshlagna edi . Bu davrda kitob yozgan olimlar asosan yunonistonga tug’ri keladi . Bu davrda Arxemed , Appoloniy Pifagor , Evklid , kabi olimlarini uchratish mumkin. E.o yillarda mateamtikaga tanqidiy yondashadigan sofistlar paydo bo’la boshladi. Bizgacha tuliq yetib kelgan eng mashhur sofistlardan Gippokratning matematikaga oid asari yetib kelgan

Gippokrat Evklid Appoloniy

Arxemedning xabar qilishicha yunon olimi Zenon fikrlashi quyidagi 4 ta paradoks keltirb chiqardiki bu shu davrgacha bo’lgan matematika fanini ag’dar tuntar qilib yubordi.

Bular quyidagilar edi; Axilles , Strela , Dixotomiya va stadion edi. Bular piramidaning hajmini hisoblasjda cheksiz proggreslarni keltirb chiqardi.

ARXEMED ZENON

B olimlardan tashqari Menelay , Pap kabi olimlarning ishlarini ham kuz\atis mumkin

Keyinchalik sharqda svizilizatsiyani rivojlanishi natijasida matematika sohasi tubdan rivojlanib bordi bunga misol qilib ,buyuk matematiklar va astronomlarni keltirish mumkin , bular sirasiga

Muhammad Muso al- Xorazmiy , Ahmad al-Fagóniy , Abu Rayhon Beruniy , Gíyosiddin Jamshid al-Koshiy Mirzo Ulug”bek ,Ali Qushchi va yana kuplab nomlarni keltirish mumkin.