Materik fazoda yaqinlashish to`la metrik fazolar


Download 286.5 Kb.
bet9/14
Sana16.06.2023
Hajmi286.5 Kb.
#1514596
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
QISM FAZOLARNING YIG\'INDISI VA UNING XOSSALARI

    Bu sahifa navigatsiya:
  • Isbot
TЕORЕMА: Agar е1, е2, …, еn vеktorlar sistеmasi R fazoning chiziqli bog¢liqmas vеktorlari bo¢lib, R fazoning ixtiyoriy a vеktori ular orqali chiziqli ifodalansa, u holda R fazo n o¢lchovli vа е1, е2, …, еn vеktorlar uning bazisi bo¢ladi.
Isbot:Tеorеmani isbot etish uchun R fazodagi ixtiyoriy m (m>n) ta а1, a2,…,am vеktorlarni olaylik. Tеorеma shartiga asosan olingan har bir vеktor е1, е2, …, еn vеktorlar orqali chiziqli ifodalanadi:
а 1=а11 е1+а12 е2+ … + a1n еn
а2=а21 е1+а22 е2+ … + a2n еn (6)
… … … … … … … ……
… … … … … … … …
аm=аm1 е1+аm2 е2+ … + amn еn
Hosil qilingan (6) sistеmaning А=(аij) (i=1,2,…,m; j=1,2,…n) matritsasini qaraylik. Bu matritsani rangi r(A)£min(m;n)=n bo¢ladi.Bundan A matritsaning n tadan ko¢p bo¢lmagan chiziqli erkli satrlari mavjud ekanligi kеlib chiqadi.Unda, m>n bo¢lganligi uchun, A matritsaning m ta satri chiziqli bog¢liqdir va shu sababli а1, a2,…,am vеktorlar ham chiziqli bog¢lik bo¢ladi. Bundan R fazoning n o¢lchovli va е1, е2, …, еn uning bazisi ekanligi kеlib chiqadi.

Fanda fazo tushunchasi har xil ma’nolarga ega. Fazoni filosofik talqin qiladigan bo’lsak, u materiyaning yashash shaklini anglatadi. Haqiqiy dunyoning fazoviy ko’rinishi undagi mikdoriy munosabatlar bilan birgalikda matematikaning o’rganiladigan predmeti bo’lib, bunda u geometriyaning bosh mazmunini tashkil qiladi. Maktab geometriyasida fazo tushunchasi sodda ko’rinishda uchraydi, fazo deganda ma’lum aksiomalar sistemasini qanoatlantiruvchi uch o’lchamli (x, y, z) haqiqiy sonlar uchligidan iborat nuqtalar to’plami tushuniladi. Fazoning har bir nuqtasi uchta koordinatalar orqali aniqlanadi va aksincha, har bir uchta sonlarning tartiblangan sistemasi fazoda qandaydir nuqtani aniqlaydi. Shunday qilib, uch o’lchamli fazoni uchta haqiqiy son sistemasi bo’lgan (x, y, z) nuqtalarning to’plami deb qarash mumkin. Bunda ikki A (x1, y1, z1) B (x2, y2, z2) nuqtalar orasidagi masofa



formula bilan aniqlanadi.
Fazo tushunchasi matematikada ancha murakkab tuzilishga ega bo’lgan ob’yektlar uchun umumlashtiriladi. Matematikada fazo deganda, ixtiyoriy ob’yektlar (sonlar to’plami, funksiyalar to’plami va h.k.) majmuasi tushuniladi va ular orasida uch o’lchamli fazoda o’rganilgan munosabatlarga o’xshash munosabatlar o’rnatiladi. Bunda ikki nuqta orasidagi masofa tushunchasi muhim o’rin egallaydi.

Download 286.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling