Matluba isokova dramaturg mahorat о‘quv qо‘llanmasi

Musiqali drama – aytilmoqchi bо‘lgan fikr, falsafa va g‘oya aniqligi 
muallifning she’riy matnida (Ariya, arioza, rechitativ, xor, duet) ifoda etiladi. 
Musiqali asarda obrazlar xarakterlari, tо‘qnashuv (konflikt), dil-izhorlarini bayon 
qilishlar dramaturgning she’rlarida kompozitor bastalagan musiqalarda о‘z aksini 
topadi. 
Monolog – personajni hayot haqidagi eng muhim о‘ylari bir joyga yig‘ib, 
yorqin ifoda etish, personaj tomonidan boshqalarni yо‘qligida yoki ularni jim 
turgan holda aytilgan katta nutq “monolog”deb ataladi. (Monolog “yunoncha”-
“bitta nutq”, “yakka nutq” demakdir) Monolog personajni ichki dunyosini, uni о‘z 
tili bilan batafsil va hayajonli tarzda ochib beradi. 
Modernizm – 
Mavzu – zamonaviy yoki tarixiy voqealar asosida jamiyat hayoti, voqelikni 
aks ettirishga qaratilgan muallif fikri - g‘oyalaridir. Aynan shu voqelik asosida 
mavzu rivojlantiriladi. 
Material – tanlangan mavzuga daxldor aniq hayotiy hodisalarning muallif 
tomonidan badiiy umumlashma, tipiklashtirish yoxud asl holicha (tarixiy hujjat 
sifatida) о‘z asariga kiritishi.
Mizanssena – mizansahnalar. Rejissyor asosiy fikrini tomoshabinga 
yetkazilishiga xizmat qiluvchi ifoda vositalaridan biri. 
Obraz – ijodkor - muallifning ijodiy tafakkurining tavsifi sifati. 
Peripetiya – syujetda ustalik bilan yasalgan qaltis-badiiy effektli xatti-
harakatlarning rivojlanish shakli.  
Pyesa – 

---

143 
Prolog – yozilgan asar haqida muqadimma. 
Rejissura – spektakl yaratish san’ati. 
Rejissyor – teatr jamoasining rahbari. barcha ijodiy xodimlarning mehnatini 
yagona g‘oyaviy - badiiy fikr atrofida mujassam etib sahna yoki ekran asari 
yaratuvchi ijodkor rahbar. 
Remarka – pyesada ssenariyda bir qancha funksiyalarni bajaradi. 
Dramaturgni bevosita о‘z fikrini bildiradigan birdan-bir manba, remarkadir. 
Birinchidan remarkalarda personajlarga qandaydir ta’rif beriladi. Ularning vaziyati, 
qilmishi, boshqa shaxslarga va yuz bergan voqealarga munosabati ham izhor 
etiladi.