Mavzu : Kirish, Qurilish mashinalari klasifikatsiyasi. Reja

6-Mavzu : Qurilish ko`targichlari


Reja : 1. Umumiy ma`lumot
2. Yuk ko`taruvchlar
Hozir ishlab chiqariladigan avtomobil kranlarini ikkita katta guruhga bo`lish mumkin; yuk ko`taravchanligi 2,5-5 t va yuk momenti 75—190 kNm hamda yuk ko`taruvchanligi 6 -1 6 1 va yuk momenti 210—620 kNm bolgan kranlar. Bulardan ayrimlari uzunligi turlicha bolgan almashtiriladigan strelalar bilan jihozlangan boiadi. Avtomobil kranlari yuqori manevrchanligi va transport holatida katta yurish tezligi (yuksiz xilda soatiga 60 km) bilan ajralib turadi.
Qurilish maydoni chegarasida kranning yuk bilan (0,5 m balandlikda) ish tezligi soatiga 5 km dan ortmaydi. AvtomobH kranlarini strela ish jihozlari egiluvchan osmaga ega bolgan va mexanik, elektrik yoki gidravlik yuritmalar orqali ishlaydigan va bikr osmali gidravlik ish jihoziga ega bolgan turlarga bo`linadi. 2.9- rasmda avtomobil krani ko`rsatilgan. Avtomobilning shassisiga kuzov o`miga yurish ramasi (3), unga esa burish ramasi (5) o`matiladi. Bu ramalar burish qurilmasi (4) bilan boglangan. Burish ramasi (5) ga yuk va strelani ko`tarish va tushirish mexanizmi (6), ramani mexanizmlarning va strelasi (10) bilan birga burish mexanizmi (7), reversiv taqsimlovchi mexanizm (8), posangi va kabina o`matilgan. Odatda avtomobil kranlari rama (3) ga qotiriladigan chiqarma tayanchlar (2) bilan jihozlangan boiadi. Shuning hisobiga kranning ustuvorligi ortadi. Kranlar chiqarma tayanchlar bilan ishlaganda ulaming yuk ko`taruvchanligi 75—80 % ga ortadi. Avtomobil kranlarining ustuvorligini oshirish uchun ular shassini uning ramasi bilan bikr boglaydigan ajratgichlar bilan yoki shassini rama bilan birlashtirib osmalar deformatsiyasini muvozanatlovchi stabilizator (9) ЬДап jihozlangan boiadi.
Kranning xavf-xatarsiz ishlashi uchun strelasining uchiga kran ish qismini bir yoki ko`p fazali elektr liniyasiga yaqinlashganidan (lm dan ko`p bo`lmasligi kerak) ogohlantiruvchi xavfli kuchlanishlar avtomatik signalizatori (11) o`matilgan. Polistpast bilan strelaning uchi o`rtasiga joylashgan tortqi (9) ga yuk ko`taruvchanlikni avtomatik ravishda chegaralovchi o`matilgan. Bulardan tashqari kranlar ilgakning ko`tarilishi va kulochni chegaralovchi hamda og`ish darajasi miqdorining chegarasi haqida signal beruvchi qurilmalar ЬДап ta`minlangan. Kran mexanizmlarini harakatga keltirish asosiy dvigateldan quwat olish (I) qutisi (2.9- rasm, b) konussimon reduktor (II) va reverslash mexanizmi (III) orqali bajariladi. Reverslash mexanizmi taqsimlovchi mexanizmlaming shestemyasini harakatga keltiradi, u esa yuk (V) va strela (VI) chig`irlarining chervyakli yuritmasini harakatga keltiruvchi tishli g`ildirak (13) va (16) lami harakatlantiradi. Tishli g`ildiraklar (13) va (16) vallarda erkin o`tiradi va ulami harakatga keltirish kulachoklar (14) va (15) ni qo`shish yordamida bajariladi. Tishli g`ildirak (16) burish mexanizmini 71 harakatga keltiradi, buning uchun kulachok (17) ni qo`shish kerak. Keyingi vaqtlarda gidravlik yuritma va gidravlik boshqarishga ega bo`lgan avtomobil kranlari keng qo`llanmoqda.

7-Mavzu : Qurilish kranlari

Reja : 1. Qurilish kranlari umumiy ma`lumot
2. Kranlar hafsizligi
Mexanizmlari gidravlik yuritmali avtomobil kranlari teleskopik strelalar (asosiy ish jihozi) bilan jihozlangan bo`lib, uning uzunligini yuk ostida o`zgartirish mumkin. Kranlaming almashinadigan ish jihozlari sifatida gusyok va minora o`mida asosiy teleskopik strelasi xizmat qiladigan minora strelali jihozlar qo`llanadi. Bundan tashqaxi shahar, grajdan va sanoat qurilishida og`ir vaznli uskunalami o`matish, monoUt inshootlami tiklashda qurilish materiallari va konstruksiyalarini uzatib berish, qurilish detallari va konstruksiyalari tayyorlaydigan zavodlaming omborlari hovUsida yuklash-tushirish va tashish ishlarini bajarish, o`tkazgich yollar, ko`priklar, metro (ochiq usul bilan qurganda), estakadalar qurishda asosiy o`matish ishlarini bajarish va ular uchun oldindan konstruksiya yig`ish hamda binolami (shu jumladan, hajmiy elementlardan ham), sanoat binolari va inshootlaming texnologik uskunalarini o`matish ishlarida chorpoyali va каЪеШ kranlardan keng foydalaniladi. Chorpoyali va kabelli kranlaming umumiy ko`rinishlari ko`rsatilgan.

Chorpoyali kranlar (2.10- rasm, a) ikkita tayanchga o`matilgan ko`prik (9) dan iborat, ulardan bittasi (2) ga kran ko`prigi bilan bikir biriktirilgan, ikkinchisi (5) ga esa unga shamirli biriktirilgan. Kranning tayanchlari aravachalar yordamida yurish g`ildiraklari (1) bilan birlashtirilgan. Kran ko`prigi bo`ylab aravachasi (6) yoki elektrtli harakatlanadi. Tayanchlardan birining yuqori qismiga yoki ko`prikning fermasiga boshqarish kabinasi (3) mahkamlanadi. Chorpoyali kranlar kran osti yo`llari bilan chegaralangan maydon tashqarisidagi yuklarni qo`zg`atish maqsadida konsolsiz va bir yoki ikki konsolli qilib tayyorlanadi.

Bu kranlaming asosiy parametrlariga yuk ko`taruvchanligi (Q), kranning qulochi (L) yoki koleyasi, yuk aravachasining yo`1 uzunligi (Lj), ilgakning ko`tarilish balandligi (N) va kranning bazasi (V) (bitta relsda o`matilgan yuritish aravachalarining sharnirlari o`rtasidagi masofa kiradi.