Mavzu-2: Operasion tizimlar, ularning turlari. Reja

Kompyuter viruslaridan himoyalash.
Himoyalanishning eng yaxshi turi - viruslarni qay tarzda ta’sir etishini bilishdir. Viruslar 
oddiy dasturlar kabi bo'lib, biror g'aroyib kuchga ega emaslar. Shuning uchun ularni davolovchi 
dasturlar orqali yo'q qilish mumkin.
Viruslarning tarqalishini oldini olish va quyidagi usullarni muntazam bajarib borish 
zarurdir:
- disketani o'qitishdan avval albatta unda virus bor yoki yo'qligini tekshirish;
- axborot nusxalarini ko'chirish, shuningdek disklardagi va axborotni saqlash uchun 
ishlatiladigan umumiy qoidalardan unumli foydalanish;
- disklarni jismoniy zararlanishidan, dasturlarni esa buzilishidan saqlash; 
- axborotdan noqonuniy foydalanishni oldini olish; 
- dastur va ma’lumotlarning viruslar ta’sirida o'zgarishidan, noto'g'ri ishlayotgan dasturlar 
va o'rganuvchilarning noto'g'ri harakatlaridan himoya qilish; 
- viruslar bilan zararlanish ehtimolini kamaytiruvchi chora-tadbirlarni qo'llash; 
- viruslarga qarshi maxsus antivirus dasturlaridan foydalanish; 
Kompyuter viruslarining turlari.
Viruslar, kompyuterda boshqaruvchining noto'g'ri ishlashi, yangi o'rganuvchilarning 
noma’qul harakatlari tufayli paydo bo'ladi va foydalanuvchiga katta zarar yetkazadi. Ko'p 
o'chradigan viruslar 
WC.COM
; TURBO; ONEHALF; CRAZI.DIE.HARD; CHERNOBIL; 
WFN95; DIR, TROJAN va hokazo viruslar mavjud.

---

1984 yili AQSH dagi Loxay universitetida o'tkazilayotgan axborotlarning xavfsizligi 
bo'yicha o'tkazilayotgan 7-konferentsiyada F.Koyen tomonidan «Kompyuter virusi» termini 
ishlatildi. 1987-1989 yillarda IBM PC da «Braen», «Viena», «Cascade» viruslari paydo bo'ldi. 
Ekranda harflar to'kila boshladi, foydalanuvchilar o'z manitorlarini tamirlashga shoshilganlar 
to'dasi paydo bo'lgan, so'ng kompyuter boshqa yerliklar gimnini chala boshladi. Hamma 
tushundiki, bu virus, bitta emas balki o'nlab viruslar paydo bo'la boshladi.
«Braen» virusi Boot sektor ustidan g'olib bo'ldi. Bunday zaharlarga qarshi Antikat dasturlar 
(Oleg Kotik tomonidan) yaratila boshlandi. Antikat «Time» virusini aniqlashga imkon berdi.
Viruslar ko'pincha EXE yoki COM kengaytmali fayllarga tez ilashishi bilan, ularni ishdan 
chiqara boshlaydi.Viruslar bir necha turlarga bo'linadi. Masalan: