Mavzu bozor iqtisodiyoti sharoitida mehnat munosabatlari reja

Vaqtinchalik boshqa ishga o‘tkazish quyidagi holatlarda amalga oshiriladi:

• 
  Xodim tashabbusi bilan – agar uzrli sabablar bo‘lsa (sog‘lig‘i tufayli, xomilador va 2 yoshgacha farzandlari bor ayollarga) va korxonada muvofiq ish joylari bo‘lsa;
  
• 
  Ish beruvchi tashabbusi bilan – ishlab chiqarish zarurati yoki ish to‘xtab qolgan hollarda.
  

Vaqtinchalik boshqa ishga o‘tkazish muddati ko‘rsatilgan holda rasmiylashtiriladigan buyruq asosida amalga oshiriladi.


Mehnat shartnomasini bekor qilish
Mehnat qonunchiligiga asosan xodimlar istagan paytlarida, muddatli yoki muddatsizligidan qat’iy nazar har qanday mehnat shartnomasini bekor qilish imkoniyatiga egadirlar. Shu bilan birga ish beruvchilar tomonidan qonunda maxsus nazarda tutilgan asoslar mavjud bo‘lganida va belgilab qo‘yilgan tartiblarga qat’iy rioya etilgan xoldagina mehnat shartnomasi bekor qilinishi mumkin.
O‘zR Mehnat kodeksining 37-moddasida mehnat shartnomasini bekor qilishning quyidagi asoslari keltirilgan:

1. 
   tomonlarning kelishuviga ko‘ra;
   
2. 
   bir tomonning tashabbusi bilan
   
3. 
   mehnat shartnomasi muddatining tugashi;
   
4. 
   mehnat shartnomasida nazarda tutilgan asoslarga ko‘ra;
   
5. 
   tomonlarning ixtiyoriga bog‘liq bo‘lmagan holatlarga ko‘ra;
   
6. 
   saylov (tanlov)dan o‘tmaganligi yoki saylov (tanlov)da ishtirok etishni istamaganligi tufayli.
   

Korxona mulkdorining almashinuvi (korxona davlat tasarrufidan chiqarilishi, sotib yuborilishi), qayta tashkil etilishi, qo‘shib yuborilishi, ajralib chiqishi kabi holatlarda xodimlar bilan tuzilgan shartnomalar o‘z kuchida qoladi.
Mulkdorning almashishi belgilangan tartibda korxona rahbarining, uning o‘rinbosarining va bosh buxgalterning ishdan bushatishga olib kelishi mumkin.
Mehnat shartnomasining xodim tashabbusi bilan bekor qilinishi
Xodim mehnat shartnomasini bekor qilish uchun ish beruvchini 2 xafta oldin yozma ariza taqdim etish orqali xabardor qilishi, 2 xafta o‘tgach ishni to‘xtatishga haqli. Ish beruvchi esa shu muddat o‘tgach xodimni ishdan bo‘shatish, u bilan xisob-kitob qilishi va mehnat daftarchasini rasmiylashtirib berishi shart.
Mehnat shartnomasi xodimning tashabbusi bilan 2 xaftalik ogohlantirish muddat tugagunga qadar ham ish beruvchi bilan kelishuvga ko‘ra bekor qilinishi mumkin.
Arizani berish sanasi uni ish beruvchi (korxona rahbari) ga topshirilgan kun hisoblanadi, ogohlantirish muddati esa keyingi kundan boshlanadi va bu muddatga kalendar bo‘yicha barcha kunlar kiradi.
Xodim ishdan bo‘shash to‘g‘risidagi o‘z arizasini ish beruvchidan u ishdan bo‘shatish xaqida buyruq chiqarguniga qadar istagan paytda qaytarib olishga yoki uni bekor qiluvchi boshqa ariza berishga haqli.