Мавзу: “Дарё гидроузеллар таркибидаги сув ўтказиш иншоотлари ва механик курилмалардан фойдаланиш” Режа

Сув тошқини ўтказилиши ҳамда авария шароитлари давридаги фойдаланилиши 
(эксплуатацияси) чора тадбирлар
Сув босимли иншоотларидан фойдаланилиши (эксплуатацияси) вақтида энг масъулиятли
босқичи бу баҳорги ва жала сув тошқинларининг ўтказилиши давриларидир. Уларга
синчиклаб гидротехника иншоотларини тайёрлашади. Дарё гидроузел таркибидаги
иншоотлар ҳолатини кузда – музлашдан олдин, ва баҳорда – тошқиндан олдин ва тошқин
ўтишидан сўнг вақтида албатта синчиклаб кўриб чиқадилар.
Кузги
кузатуви
даврида
ёриқларни,
чўкишларни,
юқори
бьефнинг
мустаҳкамланишларининг шикастланишларини таъмирлаб тузатилишига, ер қазувчи
ҳайвонлар йўлларини йўқотилишига катта эътибор берилади. Қиш пайтида ишламас
ҳолатида турадиган сув урилмадаги қудуқлари ва бошқа сув оқими қувватини сўндирувчи
тадбирлари қишки салбий ҳарорати келгунча сувдан бўшатилиши зарур. Акс ҳолда улар
қиш пайтида музлаб қолиши натижасида баҳорги сув тошқини вақтида ишлаш
қобилиятини йўқотган бўлиши эҳтимоли бор. Бу ҳол сув ташловчи сарфини ўтказилиши
даврида пастки бьефнинг қурилмаларини бузилишига келтирилиши мумкин. Баҳорда,
тошқин келгунча грунтлик тўғонларнинг, чегараловчи кўтарма (дамбалар)нинг, сув
омборлари қирғоқларининг, музлаган майдонларининг ҳолатини текширувдан ўтказадилар.
Бунда аниқланган жиддий шикастланишларини таъмирлаб тузатадилар.
Сув тошқини ўтказилиши уч: сув тошқини ўтказилишига тайёргарлик, сув тошқини
ўтказилиши ва сув тошқини ўтказилишдан сўнги даврларига бўлинади.

---

Гидротехника
иншоотларининг
хусусиятига,
иқлим
шароитига,
гидрологик, топографик ва бошқа шароитларига боғлиқ бўлган сув тошқини
ўтказилиши доимий бир хиллик ташқил этилмайди. Сув тошқини
ўтказилишини амалга ошириши учун асосий кўрсатмалари ва принциплари
ҳар бир даврида қуйидаги чора тадбирларидан иборат: