Mavzu: Diagnostikaning umumiy jarayonlari va texnik diagnostika vositalariga qo'yilgan talablar. Avtotransport vositalari harakat xavfsizligini ta'minlovchi

6.3 Transport vositalarini texnik diagnostikalash usullari 
Transport vositalarini texnik diagnostikalash va diagnostik parametrlarni 
o‘lchash usullari ularning fizik mohiyati bilan ifodalanadi. Diagnostik 
parametrlarning turiga qarab diagnostikalash usullari uchga bo‘linadi: 
I. Ekspluatatsion xususiyatlardan kelib chiquvchi parametrlar bo‘yicha 
diagnostikalash 

Tortish-iqtisodiy ko‘rsatkichlari (yetakchi g‘ildiraklardagi tortish kuchi, 
quvvati, yonilg‘i sarfi va h.k.). Diagnostikalashning tortish-iqtisodiy (energetik) 
usullari tizim va agregatlar ishining samaradorligi, yonilg‘i sarfi, ishlab chiqarilgan 
energiya, uni uzatish va isroflari parametrlarini o‘lchashga asoslangan. Ular, 
shuningdek, 
samaradorlik 
yoki 
yuklanish-tezlik 
parametrlari bo‘yicha 
diagnostikalash usullari nomlari bilan ham ma’lum. Energetik usullardan transport 
vositasi ekspluatatsiyasidagi ish tartibotlari va sharoitlarini imitatsiya qiladigan 
Datchiklar (mexanik, gidravlik, pezometrik, 
induksion va h.k.) 
Tezkor
kontaktli 
Kontaktsiz
Stroboskopik 
Tez o‘rnatiladigan va yechiladigan 
Transport vositasi konstruksiayasiga doimiy 
o‘rnatilgan 
M
ag
n
itli
Osm
a 
Qisq
ich
li 
Rezb
ali
Nazorat 
asboblariga 
ulangan 
Markaziy shtepselga 
ulangan 
14.2-rasm. Transport vositasiga o‘rnatiladigan diagnostic datchik turlari. 

---

4 
yuklamali yoki dinamometrik stendlar yordamida umumiy diagnostikalash uchun 
foydalaniladi. 

Tormoz tizimining samaradorligi ko‘rsatkichlari. Transport vositasining 
tormozlanishi uning samaradorligi va turg‘unligi bilan tavsiflanadi. Tormoz 
tizimini diagnostikalashda transport vositasining g‘ildiraklardagi tormoz kuchi, 
tormoz yuritmasining ishga tushish vaqti, tormozlanish yo‘li va boshqa 
parametrlari aniqlanadi. 
