Ер ости сувларининг ҳақиқий тезлиги қуйидаги ифода ёрдамида аниқланади: - Ер ости сувларининг ҳақиқий тезлиги қуйидаги ифода ёрдамида аниқланади:
- бу ерда: P - бўшлиқ коэффициенти. Ҳақиқий ҳаракат тезлиги филтрация тезлигидан катта бўлади, чунки P 1.
- Филтрация коэффициенти К нинг қиймати гидравлик нишаблик i = 1 бўлганда, филтратсия тезлигига тенг бўлиб, см/с ёки м/сутка да ифодаланади.
- Ер ости сувларининг ҳақиқий тезлигини аниқлаш
- 3-расм. Грунт сувларининг дарё оқими ҳисобига тўйиниши (а, б, в), грунт ҳамда дарё сувларининг гидравлик боғлиқлиги (д,э,ж,з,и). 1-сув ўтказувчи қатламлар, 2-сув ўтказмайдиган қатламлар, 3-грунт сувлар сатҳи, 4-босимли сувларнинг пезометрик сатҳи, 5-дарё суви сатҳи, 6-ер ости сувларининг ҳаракат йўналиши
- Ер ости сувларининг сатҳи, ҳарорати, кимёвий таркиби ва минераллашув даражасининг вақт бўйича ўзгариши умумий ном билан ер ости сувларининг режими дейилади.
- Ер ости сувларининг режимини характерловчи элементлар орасида энг тез ўзгарувчанлари унинг сатҳи ва ҳароратидир. ер ости сувларида худди ер усти сувларидагидек сув сатҳининг йиллик, фаслий ва ҳатто кунлик тебранишлари кузатилади.
- Грунт сувлари сатҳининг ўзгариши ҳар хил бўлиб, кўпроқ уларнинг қуйидаги икки турини ажратадилар: ҳақиқий тебраниш ва маҳаллий (туюлма) тебраниш.
Ер ости сувларининг режими - Ер ости сувлари сатҳининг ҳақиқий тебраниши уларнинг умумий захирасининг ўзгаришини ифодалайди ва тўйиниш ҳамда сарф бўлиш шароитлари билан мустаҳкам боғланган.
- Туюлма тебраниш эса фақатгина қудуқлар, скважиналар ва бошқа кузатиш жойлардагина сезилиши мумкин.
- Бу тебранишнинг вужудга келишида гидростатик босим ва атмосфера босимлари асосий аҳамиятга эга.
Do'stlaringiz bilan baham: |
