Mavzu: Fanga kirish

Globallashuv jaryoni quyidagilarga o’z ta’sirini o’tkazadi:

• Mintaqaviy integratsion jarayonlarni jadallashtirish;
• Hozirgi payitda xo’jalik yuritishni to’liq erkinlashtirilmagan davlatlar iqtisodiyoti ochiqligini ta’minlash;
• Barcha bozorlardagi ishtirokchilarning munosabatlarda to’siqlarsiz qatnashuvini ta’minlash;
• Moliyaviy va savdo operatsiyalarning qoida va chegaralarini universallashtirish;
• Bozorlarni tartibga solish va nazorat qilishni unifikatsiyalash;
• Kapitalni joylashtirish, investitsiya jarayonlari va umumjahon to’lov-hisob tizimini standartlashtirish.

Makroiqtisodiy darajadagi globallashuv davlatlar va inntegratsion uyushmalarning iqtisodiy faollikka intilishi, savdo va investitsion to’siqlarni olib tashlash, erkin savdo hududlarni tashkil qilish asosida paydo bo’ladi. Shu bilan birga globallashuv jarayoni davlatlararo xo’jalik yuritish uchun iqtisodiy, huquqiy, axborot va siyosiy miqyosdagi o’zaro kelishuvlarni ham qamrab oladi.

• Makroiqtisodiy darajadagi globallashuv davlatlar va inntegratsion uyushmalarning iqtisodiy faollikka intilishi, savdo va investitsion to’siqlarni olib tashlash, erkin savdo hududlarni tashkil qilish asosida paydo bo’ladi. Shu bilan birga globallashuv jarayoni davlatlararo xo’jalik yuritish uchun iqtisodiy, huquqiy, axborot va siyosiy miqyosdagi o’zaro kelishuvlarni ham qamrab oladi.
• Mikroiqtisodiy darajadagi globallashuv kompaniyalar faoliyatining ichki bozordan tashqarida kengayishi natijasida paydo bo’ladi. Ko’pgina yirik transmilliy korporatsiyalar (TMK) global miqyosda harakat qiladi: ular chegarasi va milliy mansubdagidan qat’iy nazar, birinchi navbatta iste’molchilarning talabini qondirishi kerak.

Erkin savdo milliy ishlab chiqaruvchilar Tovar va xizmatlari sifatining yaxshilanishi orqali iqtisodiy o’sish sur’atlarining osishi, import orqali ishlab chiqaruvchilar soni kam bo’lgan yoki xorijiy tovar sifati darajasi etmagan iqtisodiyot tarmoqlarida raqobatni vujudga keltirib, Tovar tannarxining pasayishini ta’minlaydi. Mahalliy ishlab chiqaruvchilarning kuchli raqobat mavjud bo’lgan jahon bozorlariga chiqishi Tovar-hamda xizmatlar sifatining oshishi bilan birga tannarx pasayishining muhim omili bo’lib xizmat qiladi. Globallashuv jarayonlari va raqobat kuchaysa, ishchi resurslarning ma’lumoti va malakasi, ishlab chiqarishni tashkil etish va uni boshqarish tizimi, ilmiy-texnik ustuvorlik hamda sifatli infratuzilmaga talab oshadi. Ishlab chiqarish omillari sifatini oshirish, ishlab chiqarishni tashkil etish, faol axborot almashuvini ta’minlash, infratuzilmani rivojlantirish hamda iqtisodiy strategiyalarni o’z vaqtida tuzatib boorish orqali mavjud ustuvorliklarni asrab qolish, ularni rivojlantirish hamda iqtisodiy strategiyalarni o’z vaqtida tuzatib boorish orqali mavjud ustuvorliklarni asrab qolish, ularni rivojlantirish va pirovard natijada mamlakatning iqtisodiy o’sishiga erishish mumkin.

• Erkin savdo milliy ishlab chiqaruvchilar Tovar va xizmatlari sifatining yaxshilanishi orqali iqtisodiy o’sish sur’atlarining osishi, import orqali ishlab chiqaruvchilar soni kam bo’lgan yoki xorijiy tovar sifati darajasi etmagan iqtisodiyot tarmoqlarida raqobatni vujudga keltirib, Tovar tannarxining pasayishini ta’minlaydi. Mahalliy ishlab chiqaruvchilarning kuchli raqobat mavjud bo’lgan jahon bozorlariga chiqishi Tovar-hamda xizmatlar sifatining oshishi bilan birga tannarx pasayishining muhim omili bo’lib xizmat qiladi. Globallashuv jarayonlari va raqobat kuchaysa, ishchi resurslarning ma’lumoti va malakasi, ishlab chiqarishni tashkil etish va uni boshqarish tizimi, ilmiy-texnik ustuvorlik hamda sifatli infratuzilmaga talab oshadi. Ishlab chiqarish omillari sifatini oshirish, ishlab chiqarishni tashkil etish, faol axborot almashuvini ta’minlash, infratuzilmani rivojlantirish hamda iqtisodiy strategiyalarni o’z vaqtida tuzatib boorish orqali mavjud ustuvorliklarni asrab qolish, ularni rivojlantirish hamda iqtisodiy strategiyalarni o’z vaqtida tuzatib boorish orqali mavjud ustuvorliklarni asrab qolish, ularni rivojlantirish va pirovard natijada mamlakatning iqtisodiy o’sishiga erishish mumkin.