Mavzu: Fanga kirish

Globallashuv va integratsiyaning bir nechtasini ajratib ko’rsatish mumkin:

• Mintaqaviy va xalq xo’jaligi (makro darajada);
• Tovar, moliya va valyuta bozorlari, mehnat bozorlari (mezodarajada);
• Individual kompaniyalar (mikrodarajada).

Jahon iqtisodiyotining globallashuvi jarayonlari quyidagi holatlarni keltirib chiqaradi:

• 1. Globallashuv mamlakatlar o’rtasidagi iqtisodiy masofa deb ataladigan jahon rivojlanishining obyektiv omillari, xalqaro mehnat taqsimotining chuqurlashuvi, transport va aloqa sohasidagi ilmiy va texnologik taraqqiyot singari sohalarda oraliq masofani kamaytirishga sabab bo’ladi.
• 2. Savdo va iqtisodiyotni erkinlashtirishning boshqa shakllari proteksionistik siyosatni cheklab qo’ydi va jahon savdosini erkinlashtirdi.
• 3. trasmilliylashuv hodisasi mamlakatning ayrim iste’mol va ishlab chiqarish, daromad va import, eksportni xalqaro markazlarning qarorlarining qarorlari bilan uning chegaralaridan tashqarida belgilanishiga olib keladi. Bu tizimda baynalmilallashuvda asosiy o’yinchilar va uning natijasi bo’lgan xalqaro korporatsiyalar (TMK) egallaydi.
• 4. Bozor iqtisodiyoti va erkin savdo tizimini baholashda global konsenssusga yo’lga qo’yildi.
• 5. Globallashuv madaniy taraqqiyotga ham bevosita ta’sir ko’rsatadi. Globallashuv sharoitida ommaviy san’at, mashhur madaniyat va ommaviy san’at, mashur madaniyat va ommaviy axborot vositalarida bir xillikka asoslangan va ingliz tilining keng tarqalishiga qaratilgan yondashuv mavjud.

4. Jahon iqtisodiyoti globallashuvining namoyon bo’lish shakllari va globallashuv jarayoniga ta’sir etuvchi omillar

XX asr oxirlariga kelib jahon xo’jaligining rivojlanishi va faoliyati globallashuv jarayoniga sezilarli ta’sir ko’rsata boshladi. Bundan tashqari globallashuv insonlarning iqtisodiy, ijtimoiy va gumanitar faoliyat sohalarida namoyon bo;la boshladi. Jamiyat hayotining u yoki bu sohasida sodir bo’layotgan jarayonlar globallashib, boshqa sohalardagi jarayon va hodisalarga ta’sir ko’rsatmoqda. Shuning uchun ilmiy adabiyotlarda globallashuvning huquqiy makonning globallashuvi, iqtisodiyotning globallashuvi, axborot-kommunikarsiya makonning globallashuvi, etnik globallashuv va boshqa turlari farqlanadi.