Mavzu: Ifloslantiruvchi moddalarning insonlarga ta’siri. Reja Atmosfera ifloslanish yo‘llari va manbalari

---

Mavzu: Ifloslantiruvchi moddalarning insonlarga ta’siri.
Reja 
1. Atmosfera ifloslanish yo‘llari va manbalari 
2. Atmosferaning tabiiy va sun’iy ifloslanishi
3. Atmosferaning ifloslanishi muammolari, ozon muammosi. 
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

Atmosfera tarkibi 
Atmosfera ifloslanish yo‘llari va manbalari 
1. Organik 2. Mineral 3. Kosmik 4. Tabiiy ifloslanishi 
5. Atmosfera ifloslanishi 6. Energetik komplekslar 7. Radioaktiv 
8. Sun’iy ifloslanish 9. Qora va rangli metallurgiya 10. Avtotransport 
11. Kimyoviy komplekslar 12. Qurilish 
Atmosferaning tarkibi va ifloslanishi 
Atmosfera havosi - har gal gazlarning mexanik aralashmasidan iborat bo‘lib (yer 
yuzasiga yaqinida), asosan azot (78,09%), kislorod (20,95%), argon (0,93%) va 
karbonat angidrididan (0,03%) iborat. Atmosfera tarkibida yana - geliy, neon, 
ksenon, kripton, vodorod, ozon, ammiak, yod va boshqalar bo‘lib, ular butun 
atmosfera tarkibining 0,01% ni tashkil qiladi, xolos. Bundan tashqari havoda doim 
3-4 % suv bug‘lari, chang zarrachalari bo‘ladi. 
Yerning sun’iy yo‘ldoshlari, raketalar va kosmonavtlarning ma’lumotiga 
qaraganda -atmosferaning 100 km gacha baland qismida ham uning tarkibi 
yuqorida qayd qilingan gazlardan iboratdir. 1000-1200 km balandlikda atmosfera 

---

asosan kislorod va azotdan; undan yuqorida - 2500 km gacha bo‘lgan qismida geliy 
gazi; 2500 km dan yuqorida esa eng yengil gaz — vodoroddan iborat. 
Atmosferaning ifloslanishi deganda - uning tarkibidagi tabiiy holda mavjud bo‘lgan 
gazlar muvozanatining tabiiy va sun’iy omillar natijasida vujudga kelgan har xil 
gazlar, qattiq zarrachalar, changlar, radioaktiv changlar, suv bug‘lari va boshqalar 
ta’sirida buzilishini, hamda sifatining o‘zgarishini tushunamiz. 
Atmosferada gazsimon moddalardan tashqari shakli, kattaligi, kimyoviy tarkibi va 
fizik xossalariga ko‘ra bir-birdan farq qiluvchi mayda zarrachalar - aerozollar 
(tuman, chang, tuzon va b.) mavjud. 
Agregat holatiga ko‘ra atmosferani ifloslovchi birikmalarni 4 guruhga bo‘lish 
mumkin: qattiq, suyuq, gazsimon va aralash birikmalar.