Mavzu: II guruhning asosiy guruhcha elementlari Reja: II guruh bosh guruhchasi elementlarining umumiy tavsifi

Berilliy gidrid. BeH₂ – kuchli qaytaruvchi xossaga ega bo’lgan polimer modda. Uni BeCl₂ ga efir eritmasida LiH ta’sir ettirib hosil qilish mumkin:

BeH₂ suv ta’sirida oson parchalanib vodorod ajralib chiqadi.

BeH₂ amfoter xossaga ega bo’lgani uchun ishqoriy va kislotali gidridlar bilan birikib kompleks birikmalar hosil qiladi:

Berilliy karbidlar Be₂C va BeC₂ – berilliy kukuniga yuqori temperaturada asetilen yoki berilliy oksidiga chug’latilgan ko’mir ta’sir ettirib hosil qilinadi:

Berilliy karbidlar suv bilan shiddatli reaksiyaga kirishadi:

Berillliy ftorid BeF₂-suvda oson eriydigan, shishasimon bir necha modifikatsiyaga ega bo’lgan modda, u ishqoriy metallarning ftoridlari bilan suvda yaxshi eriydigan kompleks birikmalar hosil qiladi:

Berilliy xlorid BeCl₂ suvda yaxshi gidrolizlanadigan rangsiz kritallogidrat modda:

Shunga ko’ra berilliyning kislorodli tuzlari Be(NO₃)₂, BeSO₄ mavjud. Bular ko’pgina tuzlar bilan qo’shaloq birikmalar hosil qiladi:

Berilliy tuzlari mazasi shirin ta’mga ega bo’lishiga qaramasdan zaharli moddalardir.
Berilliy tuzlari boshqa ishqoriy yer metallari tuzlari kabi suvda eruvchan bo'ladi. Berilliy ftoridning suvdagi eritmalari KF va NaF lar bilan K₂BeF₄, KBeF₃ tarkibli komplekslar hosil qiladi: bu komplekslar suvda yaxshi erishi bilan alyuminiyning shunga o'xshash komplekslaridan farq qiladi.
Berilliy xlorid suvda yaxshi eriydigan gigroskopik modda, 478°C da qaynaydi, 406°C da suyuqlanadi. U uchuvchan modda. Suvsiz berilliy xlorid olish uchun BeO 700°C da ko’mir ishtirokida xlor gazi bilan reaksiyaga kiritiladi:
BeO + Cl₂ +C → BeCl₂ + CO
Berilliy xlorid suvdagi eritmadan BeCI₂ ∙4H₂O holida kristallanadi.