Mavzu: Inson huquqlarining ta’minlashda davlat organlarining o’rni va roli Kirish Asosiy qism

birinchidan, demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini shakllantirish;
ikkinchidan, davlat boshqaruvini demokratlashtirish, davlat hokimiyati subhektlari - Prezident - davlat rahbari, qonun chiqaruvchi va ijroiya hokimiyat o’rtasidagi muvozanatni tahminlash;
uchinchidan, ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy-huquqiy islohotlarni amalga oshirish, mamlakatni yangilash va modernizatsiya qilishda siyosiy partiyalarning rolini kuchaytirish.
Barcha davlatlar konstitutsiyalarida inson va fuqaro huquqlari va erkinliklariga maxsus bo’limlar, (boblar) ajratilgan. Fuqarolarning konstitutsiyaviy huquq va erkinliklari joriy qonunlarda o’z aksini to’gan.
‘rezidentimizning mahruzasida tahkidlanganidek, “tarixan qisqa bir davrda hayotimizda bo’layotgan keskin o’zgarishlar va yangilanishlarni chuqur anglash, tasavvur etish uchun biz kecha kim edig-u, bugun kim bo’ldik, degan tabiiy savolni berish o’rinli”³.
Mustaqillik yillarida bosib o’tgan yo’limiz va to’’lagan tajribamizni xolisona baholash, qo’lga kiritgan yuksak marralarimizni tahlil etish mamlakatimizni tadrijiy va bosqichma-bosqich rivojlantirish bo’yicha biz tanlagan modelning naqadar to’g’ri ekanini va shu yo’ldan bundan buyon ham og’ishmay qat’iyat bilan borishimiz zarurligini yaqqol ko’rsatmoqda.
Bugun, vaqt o’tishi bilan, hayotning o’zi, mamlakatimiz erishayotgan yuksak marralar Konstitutsiyamizda mustahkamlab qo’yilgan, xalqimizning orzu-umidlari, bugungi va kelajak manfaatlariga javob beradigan qoida va ‘rintsi’larning naqadar to’g’ri ekanini isbotlamoqda.
Davr o’tishi bilan biz Konstitutsiyamizning ahamiyati va mohiyatini, hayotimizdagi o’rni va tahsirini, qadr-qimmatini yanada chuqurroq anglab bormoqdamiz va unga bo’lgan hurmat- e’tiborimiz tobora ortmoqda. ‘rezidentimiz tahkidlaganidek, “Biz Konstitutsiyamizning bugungi O’zbekiston davlatchiligining tiklanishi va rivojlanishidagi beqiyos o’rni va ahamiyatini yuksak baholaymiz”⁴.
‘rezidentimiz qayd etganidek, “Hech bir davlat va jamiyat qurilishining tamoyillarini, fuqarolarning huquq va erkinliklarini, jamiyat taraqqiyotining iqtisodiy asoslari va strategik yo’nalishlarini mustahkamlamasdan turib, haqiqiy suveren davlat bo’la olmaydi”⁵.
Ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy huquqlar o’z mohiyatiga ko’ra muayyan moddiy-mahnaviy boylikka nisbatan huquqqa ega bo’lishdir. Insonning iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy ehtiyojlarini qondirishda uning huquqlari muhim ahamiyatga ega. Bunday huquqlardan maqsadga muvofiq ravishda foydalanish shaxsning har tarflama kamol to’ishiga yordam beradi. Bunday huquqlarga mehnat qilish huquqi, ijtimoiy ta’minot olish huquqi, xususiy mulk huquqi, ishsizlikdan himoyalanish, dam olish, bilim olish, tibbiy xizmatdan, madaniyat yutuqlaridan foydalanish huquqlari, ilmiy va texnikaviy ijod erkinligi kiradi.
Mazkur mavzu o’z dolzarbligini yo’qotmagan, ijtimoiy jadal sur’atlar bilan taraqqiy etar ekan ushbu masala bo’yicha tadqiqotlarni olib borish birlamchi vazifa bo’lib qolaveradi.