Mavzu: Issiqlik texnikasi predmeti va maqsadi. Asosiy tushunchalar va kattaliklar

Mavzuda o’rganiladigan asosiy masalalar:

1. 
   Asosiy tushunchalar.
   
2. 
   Suyuqliklarning erkin xarakati holatida issiqlikning berilishi.
   
3. 
   Suyuqlikning qaynashi (bug’ga aylanishi) va suyuqlikka aylanishi (kondensatsiya) da issiqlikning berilishi.
   
4. 
   Issiqlik nurlanishining xususiyatlari.
   
5. 
   Issiqlik nurlanishining asosiy qonunlari.
   

1. Asosiy tushunchalar
Konvektiv issiqlik almashinish xodisasi suyuqlik (gaz) bilan uni to’sib turgan devor orasida ularning bevosita bir-biriga tegishi natijasida sodir bo’ladi.

4-shaklda yassi sirt (devor)ga suyuq-lik bo’ylama oqim bilan tegib o’tmokda. Agar t1 > t2 bo’lsa, issiqlik oqimi: Q = a (t1 – t2)F (16) bu yerda; t1 – suyuqlik xarorati; t2 – idish ichki sirtining xarorati; F – idish devorining sirti m^2;  – issiqlik berish koeffitsiyenti. Uning o’lchov birligini aniqlaymiz, (16) tenglikdan: (17) Issiqlik oqimining zichligi (q) bo’lsa, bo’ladi.

4-shakl

Issiqlik berish koeffitsiyenti (a)ning son qiymati o’zgaruvchan bo’lib, ko’pgina omillarga bog’lik:
1.Suyuqlik (yoki gaz)ning fizik xususiyatlariga (zichlik, qovushqoqligi, issiqlik sig’imi, issiqlik o’tkazuvchanligi va xokazo);
2.Idish devoriga nisbatan suyuqlikning tezligiga, nisbiy tezlikning ortib borishi bilan a ortib boradi (masalan, piyoladagi yoki chelakdagi issiq choyni aylantirib turilsa, tez sovushi ma’lum);
3.Idish devorining shakliga;
4.Idish devorining sirt tekisligiga;
5.Idish devoriga tegib xarakatlanayotgan suyuqlikning oqish turiga (turbulent yoki laminar).
YUqoridagi sabab (omil)larga ko’ra, a ning son qiymati fizik jadvallarda berilmaydi. Xar bir aniq holat uchun tajriba yo’li bilan aniqlanishi kerak yoki taxminiy qiymatini «o’xshashlik nazariyasi» bilan hisoblash mumkin.