Ички кучга: а)ҳаракат таянч аппаратининг пассив кучи – мускулнинг эластиклиги кучи, мускулларни таранглашиш кучи, чўзилаолшлиги ва бошқалар; б)ҳаракат аппаратининг актив кучи – мускулни тортиша олиш кучи; в) реактив кучлар – тана мускуллари звеноларининг ўзаро муносабатида вужудга келади-ган юқори тезланиш ҳосил қиладиган тезланиш ҳаракатлари билан намоён бўладиган куч.
Ташқи куч: - инсон жисмига ташқаридан таъсир қилади-ган кучлар: а) тананинг ўз оғирлиги (вазни)дан вужудга келадиган куч; б) таяниш реакцияси кучлари; в) ташқи таъсир қаршилиги (сув,ҳаво)ни енгиш ва жисман ташқи таъсирга қарши (якка курашлар) куч намоён қилиш, инерция кучи ва бошқалар.
Ҳаракат кучи деб амалиётда ҳаракатдаги тананинг қисмини бирор ташқи обoектга жисмоний таъсири қабул қилинган. Бу атамадан баландликка сакрашда депсинишда кучи, самбо ва қиличбозликда рақибнинг қарши босими (жисмоний машқ динамикаси) тушунилади. Амалиётда ҳаркатнинг бир неча параметрини комплексли ифодаловчи умумлаштирувчи сифати-даги ҳаракатлардан ҳам фойдаланилади: а) тўғри ҳаракатлар, қайсики йўналиши, амплитудаси тезлиги ва бошқалари билан қўйилган ҳаракат вазифасига мос келади; б) нотўғри ҳаракатлар, яoни қисман бўлсада, қўйилган ҳаракат вазифасига мувофиқ бўлмаган ҳаракатлар; в) тежамли ҳаракатлар, кўзланган мақсадга минимал даражада керак бўлганлари; г) тежамсиз ҳаракатлар, ортиқча, керак бўлмаган мускул зўриқиши орқали бажариладиган ҳаракатлар; д) жадаллик билан бажариладиган ҳаракатлар; е) кучни яққол намоён бўлишини талаб этадиган ҳаракатлар; ж) суст ҳаракатлар сифат жиҳатидан айрим ҳаракатларни сўз билан ифодалаб бўлмайди, уларни бирор жонли зот ҳаркатига қиёслаб тушунтирилади.
II-БОБ. Жисмоний тарбиялашда воситаларнинг мақсад вазифалари.
2.1.Жисмоний тарбия воситалари
Кўп йиллик жисмоний тарбия жараёнида жисмоний машқлар, табиатнининг соғломлаштирувчи кучлари ва гигиеник омиллардан жисмоний тарбиянинг воситаси сифатида фойдаланилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
