Мавзу: Кимё ва озик-овкат саноати корхоналарида ишлаб чикаришни


Download 0.97 Mb.
bet33/62
Sana17.10.2023
Hajmi0.97 Mb.
#1705617
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   62
Bog'liq
коос маъруза 2017

1-jadval Uzbekistonda qo’llanilayotgan tarif setkasi

Razryadlar

koeffitsi
entlar

Oklad

koeffitsi
entlar

oklad

oklad

1

2,278

24602

2,377

29522

36903

2

2,507

27076

2,616

32491

40613

3

2,758

29786

2,878

35745

44681

4

3,033

32756

3,165

39309

49137

5

3,322

35878

3,467

43060

53825

6

3,625

39150

3,783

46385

58731

7

3,941

42563

4,112

51071

63839

8

4,268

46094

4,454

55319

69149

9

4,597

49648

4,797

59379

74473

10

4,933

53276

5,147

63926

79908

11

5,274

56959

5,503

68347

85434

12

5,625

60750

5,870

72905

91131

13

5,982

64606

6,242

77525

96908

14

6,341

68483

6,617

82183

102728

15

6,708

72446

7,0

86940

108675

16

7,080

76464

7,388

91759

114698

17

7,457

80536

7,781

96640

120800

18

7,839

84661

8,180

101596

126994

19

8,227

88852

8,585

106626

133282

20

8,620

93096

8,995

111718

139647

21

9,019

97405

9,411

116885

146105

22

9,420

101736

9,830

122089

152611

Tayanch suzlari
Mehnat – insonning maqsadga muvofiq faoliyati; tabiat buyumlarini o’zgartirib ehtiyojga moslashtirish demakdir; insonlar xayotining asosiy sharti, chunki u tufayli insoniyatning yashashi uchun zarur bo’lgan moddiy va ma’naviy ne’matlar yaratiladi.
Mehnat haqi – xodimlar mehnatining miqdori va sifatiga qarab munosib taqdirlanishidir.
Ish haqining funktsiyalari – mahsulotni ishlab chiqarish, uni taqsimlash, ayirboshlash va iste’mol qilishda bajariladigan vazifalaridir.
Ish haqini tashkil qilish tamoyillari – funktsiyalarni amalga oshirishda qullaniladigan qonun-qoidalar.
Tarif tizimi – mehnat murakkabligi va sharoitlarga qarab haq to’lash darajasini aniqlash uchun qo’llaniladigan normativlar to’plami.
Tarif-malaka ma’lumotnomasi (TMM) – ma’lum tarmoqda bajariladigan ishlar tavsifi va u ishni bajarish uchun xodimlarga qo’yilgan talablar ro’yxati. Bu hujjat asosida ishchi va xodimlarning malakasi (razryadi) aniqlanadi.
Tarif stavkasi – qo’llaniladigan razryadlarga mos, to’g’ri keladigan haq to’lash darajasini aniqlash shkalasi bo’lib, tarif razryadlar va har bir razryad uchun belgilangan tarif koeffitsentlar ro’yxati.
Tarif stavka – davlat tomonidan ishchi va boshqa xodimlar malakasi (razryadi), ish turi va sharoitiga qarab vaqt birligi (soat, kun, oy) uchun belgilangan haq miqdori.
Nazorat va muhokama uchun savollari

  1. Ish haqini tashkil etishning qanday asosiy vazifalarini bilasiz?

  2. Ish haqini tashkil etishning tamoyillarini ta’riflab bering.

  3. Tarif tizimining mohiyati nimadan iborat?

  4. Tarif tizimi qanday elementalardan tashkil topgan?



11- MODUL. KOOS KORXONALARIDA MEHNATNI ILMIY ASOSDA TASHKIL ETISH
Reja:
1. Mehnatni tashkil etishning mohiyati va ahamiyati.
2. Ish joylari (o’rinlari)ni tashkil etish.
3. KOOS korxonalarida ish tartibini tashkil qilish


1. Mehnatni tashkil etishning mohiyati va ahamiyati.
Mehnatni ilmiy asosda tashkil etish xo’jalik sohasida eng muhim vazifalardan biri xisoblanadi. Chunki mehnatni ilmiy asosda tashkil etishni ishlab chiqish va joriy qilish kechiktirib bo’lmaydigan umumdavlat masaladir. Bozor iqtisodiyotiga bosqichma-bosqich o’tish munosabati bilan jamiyat hayotnning eng asosiy, tub va muhim masalasi bo’lgan mehnatni tashkil etishning dolzarbligi kuchayib bordi.
Hozirgi sharoitda mehnatni ilmiy asosda tashkil etish mehnatning ilm-fan yutuqlari va ilg’or tajribasiga asoslanib, texnika, texnologayani va odamlarni yagona ishlab chiqarish jarayonida birlashtirish, moddiy, mehnat va moliya resurslaridan samarali foydalanish, mehnat unumdorligini uzluksiz oshirib borish, ishlab chiqarish jarayonida inson salomatligiga g’amxo’rlik qilish, mehnatning asta-sekin birinchi hayotiy ehtiyojiga aylanish imkonini beradigan qilib tashkil etilishi, demakdir.
Korxona (firma)larda mehnatni ilmiy asosda tashkil etish quyidagi yo’nalshlarda amalga oshiriladi:
-mehnat taqsimoti va mehnatni kooperativlashtirishni takomillashtirish;
- ish o’rinlarini tashkil etish va unga xizmat ko’rsatishni yaxshilash;
- ilg’or mehnat usullari va uslublarini o’rganish va keng qo’llash;
- mehnatni me’yorlashtirish va unga haq to’lashni takomillashtirish;
- mehnat sharoitini yaxshilash va engillashtirish;
- xodimlarni tanlash, joy-joyiga qo’yish va ularning kasbiy malakasini to’xtovsiz oshirib borishni yaxshi yo’lga ko’yish.
Ishlab chiqarish samaradorligini oshirish va xodimlarning mehnat sharoitlarini yaxshilashda mehnatni ilmiy asosda tashkil etishni rejalashtirish va bu boradagi ishlarni muvofiqlashtirish alohida ahamiyat kasb etadi.
Mehnatni tashkil etishning ahamiyati beqiyosdir. Sanot korxonalarida mehnatni oqilona tashkil qilish tufayli jamoada mehnat taqsimoti va mehnat kooperatsiyasi takolmillashadi, ish joylarida yaxshiroq tashkil etiladi hamda ish joyiga xizmat ko’rsatish yaxshilanadi.
Ayni vaqtda mehnatni moddiy va ma’naviy rag’batlantirish yaxshilanadi, bilimli, ilmli va malakali mutaxassislar ko’payadi, mehnat intizomi mustahkamlanadi hamda xodimlarning ijodiy faolligi oshadi va boshqa bir qator ijodiy o’zgarishlar yuz beradi. Uni ilmiy asosda tashkil etish natijasida xodimlar sog’lig’ini saqlash uchun barcha sharoitlar yaratiladi.

Download 0.97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling