Mavzu: Makroiqtisodiy prognozlash modellari

Y = f (xi),

bunda, i, qoidaga ko'ra, birdan katta, vaqt esa, omillar tarkibiga kirmaydi.

trendli modellardan farqli ravishda ekonometrik modellar prognozlashtiriladigan ko'rsatkichning turli boshqa ko'rsatkichlardan bog'liqligini tahlil qilish imkoniyatini yaratadi va shu tariqa, turli faoliyat sharoitlarida ob'ektning rivojlanish variantlarini ishlab chiqish imkonini beradi.

Ekonometriya — iqtisodiy-matematik metodlar va modellar yordamida iqtisodiy jarayonlarning aniq bir miqdoriy o'zaro bog'liqliklarini o'rganadigan fan hisoblanadi.

• ekonometrik modellar birta regressiya tenglamasidan, bir nechta bir-biri bilan bog'liq tenglamalar yoki bir – biridan bog'liq bo'lmagan, har biri mustaqil ravishda, boshqalardan bog'liq bo'lmagan holda yechiladigan, lekin shu bilan birga, yagona bir model sifatida o'rganiladigan tenglamalar tizimidan iborat bo'ladi.

2. Prognozlashning matritsali modellari, Statik tarmoqlararo balans modeli

• Matritsaviy iqtisodiy matematik modellar alohida olingan korxonadan boshlab butun respublika xalq xo'jaligini qamrab olgan holda mahsulotlar ishlab chiqarish va taqsimlashni tahlil qilish hamda rejalashtirish uchun mo'ljallangan bo'lib, bu yuzaga kelgan proporsiyalarni o'rganish, rejalarni muvafiqlashtirish imkonini beradi. Iqtisodiyotdagi darajasidagi tarmoqlararo balans (TAB) da milliy daromadning yaratilishi va taqsimlanishi, moddiy va mehnat resurslaridan foydalanish, tarmoqlar o'rtasidagi ishlab chiqarish aloqalari hamda ijtimoiy mahsulotning ishlab chiqarilishi va taqsimlanishi o'z aksini topadi.

• Tarmoqlararo balansning ustunlarida har bir tarmoqdagi moddiy xarajatlar tuzilishi va sof mahsuloti akslanadi. Faraz qilaylik, jadvalning 1-tarmog'i elektroenergiya ishlab chiqarish, 2-tarmog'i ko'mir sanoati bo'lsin. U holda x11 kattalik 1-tarmoqning o'z ehtiyojiga sarflangan elektroenergiya qiymatini, x21 esa elektrenergiya ishlab chiqarishdagi ko'mir xarajatlarini ko'rsatadi. Umuman, 1- ustundagi x11, x21, x31,..., xn1 kattaliklar 1-tarmoqning ta'minotchi tarmoqlar bo'yicha moddiy xarajatlari tuzilishini ko'rsatadi. 1-tarmoqning sof mahsuloti ish haqi (v1) va sof daromad (m1) ning yig'indisidan tashkil topgan. Moddiy xarajatlar va sof mahsulotning jamlanmasi esa tarmoqning yalpi mahsulotiga teng bo'ladi, ya'ni

•