Мавзу: Металлар технологияси асослари
Betonning asosiy xossalari
Download 6.51 Mb. Pdf ko'rish
|
qurilish materiallari va metallar texnologiyasi (3)
|
4.2. Betonning asosiy xossalari
Og‘ir betonning asosiy xossalariga mustahkamligi, zichligi, suv о‘tkazmasligi, sovuqqa chidamliligi, kirishishi, bо‘rtishi, korroziyaga chidamliligi va olovbardoshliligi kiradi. Ma’lumki beton siqilishga yaxshi, chо‘zilishga esa ancha sust (siqilishga nisbatan 10...20 baravar kam) qarshilik kо‘rsatadi. Shu sababli siqilishga mustaxkamlik beton mexanik xossalarining asosiy kо‘rsatkichi sifatida qabul qilingan. U ayni beton qorishmasidan tayyorlangan va normal sharoitlarda (t =15- 20 0 C, w=90%). 28 yoki 180 sutka davomida qotgan standart 150x150x150 mm о‘lchamli kubik shaklidagi namunalarni gidravlik press yordamida siquvchi kuchlar ta’siriga sinab kо‘rish bilan aniqlanadi (4.1-rasm). Siqilgandagi mustaxkamlik chegarasini tomonlarining о‘lchamlari 300, 200, 100 va 75 mm bо‘lgan namuna kubiklarda ham aniqlash mumkin. Sinash natijalarini tegishlicha 1,1; 05; 0,95; 0,85 ga teng koeffitsiyentlarga kо‘paytirish yо‘li bilan standartga keltirish mumkin. Namunalar о‘lchamini tanlashda quyidagi shartlarga amal qilish kerak: beton tо‘ldirgichning eng katta yirikligi namuna tomonlari о‘lchamining 1/3 qismidan ortmasligi kerak Turli о‘lchamdagi namunalar mustahkamligining о‘zgaruvchanligini namuna bilan press yostiqlari orasida hosil bо‘ladigan ishqalanish kuchlarining turlicha ta’siri orqali izoxlash mumkin. Namunaning balandligi oshib borishi bilan kо‘ndalang deformatsiyaalanishga tо‘sqinlik qiladigan ishqalanish kuchlarining ta’siri kamayib boradi va о‘z navbatida mustaxkamlik kо‘rsatkichi ham kichikroq bо‘ladi. Agar tomonlari 15 sm bо‘lgan kubning mustahkamligi R ga teng bulsa, tomonlari 10 sm li kubniki 1,12 R ga, tomonlari 20 sm li namunaniki esa 0,93R ga teng bо‘ladi. Prizma shaklidagi namunalarda ishqalanish kuchlarining ta’siri kub shaklidagi namunalardagiga qaraganda ancha kam bо‘ladi. Prizma balandligi h ning kvadrat shaklidagi asos tomonining о‘lchami a ga nisbati ortishi bilan mustaxkamlik kamayib boradi, birok h/a > 4 bо‘lganda prizmaning mustahkamligi о‘zgarmas qiymatlarga erishadi. Konstruksiyalar shaklining prizmaga о‘xshashligi 30 va prizma shaklidagi namunalar mustahkamligining о‘zgarmasligini inobatga olib, betonning siqilishga vaqtinchalik qarshiligini baxolash uchun prizma shaklidagi namunalarning mustahkamligi qabul qilingan. Bu kо‘rsatkichdan egiluvchi va siqilgan konstruksiyalarni xisoblashda foydalanadilar. Download 6.51 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|