Мавзу: Металлар технологияси асослари

 
Payvandlash alangasi va uning tuzilishi 
Payvand las h alangas ining tas hqi kо‘ rinis hi, harorati 
va s uyuq langan metalga ta’s iri yonuvc hi gaz aralas hmas ining
tarkibiga bog‘ liq . Payvandlas hda uch kо‘ rinis hdagi alangalarni
uchratis h mumkin : 
1. Norma l alanga (32-ras m, a); 
2. Oks idlovchi alanga (32-ras m, b); 
3. Uglerodlant ir uvchi alanga (32-ras m, v ). 
Kо‘pchilik 
metallarni 
payva ndlas hda
normal 
a langadan
foydala niladi.
B unday 
ala nga
olis h 
uchun 
nazariy 
j ihatdan 
aralas hmada bir haj m ats etilenga bir haj m kis lorod aralas htirilis hi
lozim. B u bos qichda ats etilenning kis lorod his obiga yonis h reaks iyas i
quyidagicha : 
C
2
H
2
+ O
2
  2CO + H
2
Keyingi bos qichda es a bu gazlar havo kis lorodi his obiga
quyidagi reaks iya bо‘ yicha yonadi:
2CO + H
2
+ 1, 5 O
2
  2C O
2
+ H
2
O 

---

169 
Ala ngada hos il bо‘ lgan C O va H
2
gazlari payvand las hda metalni
oks idlardan qaytaradi. Payvandlas hda bu zonada chok metali b ir xil,
zich va s ifatli chiqadi. Ama lda nor ma l a langa olis h uc hun aralas hma
tarkibidagi k is lorodning miqdorini nazariy miqdordan 30% gacha
orttiriladi. Shunday q ilib , atsetilenning k is lorodga nis bati 1:1 – 1, 3 
oralig‘ida olinadi. Normal alangada tiniq о‘zak (yadro), birmuncha
qoraroq qaytaruvchi zona va mas h’ ala (fakel) bо‘ ladi.
32 – ras m. Gaz alangas i xillar i:
a – no r ma l; b – o k s id lo vc h i ; v – ug le ro d la nt ir u vc h i.