Mavzu: Mintaqalarda turizm sohasini rivojlantirishga ta’sir etuvchi omillar

Mavzu: Mintaqalarda turizm sohasini rivojlantirishga ta’sir etuvchi omillar
Reja:
Kirish.
|Bob Mintaqalarda turizm rivojlanishiga ta’sir etuvchi omillar tasnifi ................
1.Mintaqa turizmini rivojlantirish yo‘llari.............................................................
2. Mintaqaviy rivojlanish omillari va turizm funkstiyalarining o’zaro ta’siri.........
||Bob Mintaqaviy turizmdan foydalanish imkoniyatlari va xususiyatlari...........
3. Mintaqaviy turizmdan samarali foydalanish va turistik resurslarning ahamiyati.............................................................................................................
4. O`zbekistonning ijtimoiy-iqtisodiy hayotida mintaqaviy turizmning o‘ziga xos xususiyatlari........................................................................................................
Xulosa.................................................................................................................
Foydanilgan adabiyotlar......................................................................................

Kirish
Turizm jahon iqtisodiyotning barqaror rivojlanib borayotgan tarmoqlaridan biri hisoblanib, nafaqat rivojlangan, balki, rivojlanayotgan mamlakatlar va mintaqalar ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotining qudratli katalizatoriga aylandi. Turizm, ayniqsa, XXI asrga kelib keng taraqqiy etmoqda. Turizm – zamonaviy iqtisodiyotning muhim faoliyat sohalaridan biri bo’lib, insonlarning ehtiyojlarini qondirishga va aholi turmush darajasini oshirishga yo’naltirilgan. O’z tabiatiga ko’ra turizm ma’lum bir resurslar, geografik omillar va mintaqaviy o’ziga xosliklar bilan bog’liqdir. Mamlakatning jahon turistik bozoridagi raqobatbardoshligini va turistik jozibadorligini oshirish maqsadida turizmning shakllanishi va rivojlanishini mintaqaviy yondashuv asosida tahlil qilish maqsadga muvofiqdir. Shu munosabat bilan O’zbekistonda mintaqaviy turizm rivojlanishiga qaratilgan yangicha yondashuvlarni ishlab chiqishga bo’lgan ehtiyoj nazariy qarashlarni o’rganib chiqishni talab etmoqda. Ushbu muammoga oid ilmiy ishlarda mintaqaviy turizm tushunchasiga turli xil nazariy qarashlar mavjud. Bu borada to’plangan nazariy va amaliy tajribalaraning tahlilidan kelib chiqib mintaqalarda turizm rivojlanishining iqtisodiy siyosati, ijtimoiy ,madaniy o‘zgarishlar bo‘lmoqda. XXI asrda iqtisodiy o`sishning muhim omili sifatida mamlakat mintaqalarida mavjud salohiyat va imkoniyatlardan samarali foydalanish zarurligi e`tirof etilmoqda. Xorij va mamlakatimiz olimlari tomonidan o`tkazilgan bir qator ilmiy tadqiqotlar natijalari, rasmiy xujjatlarda bayon qilingan ustuvor yo`nalishlar bunga yaqqol misol bo`la oladi .O`zbekistonda oxirgi o`n yilda mintaqalarni kompleks rivojlantirish, mahalliy tabiiy-iqtisodiy resurslar asosida investitsion loyihalar tayyorlashni yanada faollashtirish masalalariga katta e`tibor qaratilgan. Ayniqsa, 2017 yilda hududlarni kompleks va mutanosib tarzda rivojlantirishni ta`minlash, mintaqalarning mavjud tabiiy homashyo, ishlab chiqarish va mehnat salohiyatidan oqilona foydalanish, ishlab chiqarish kuchlarini optimal joylashtirish hamda aholi turmush darajasi va sifatini izchil oshirib borishga oid choralarga qaratilgan O`zbekiston Respublikasi prezidentining qarorini alohida ta`kidlash lozim. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi PF-4947-sonli “O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha Harakatlar strategiyasi to’g’risida” gi Farmoni bilan tasdiqlangan 2017-2021 yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha Harakatlar Strategiyasida iqtisodiyotni yanada modernizastiyalash va liberallashtirishga alohida etibor qaratilgan.
1.Ushbu ustuvor yo’nalishda turizm industriyasini jadal rivojlantirish mamlakatimizni barqaror yuqori suratlar bilan rivojlantirishda asosiy omil va turtki bo’lishi nazarda tutilgan.Bu o’rinda O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. Mirziyoev farmonidagi qo’yidagilarni takidlab o’tish zarur: “Turizmga iqtisodiyotning strategik sektori maqomini berish, ushbu sohani barcha hududlarni va o’zaro bog’liq tarmoqlarni kompleks ravishda jadal rivojlantirishni etakchi kuchga aylanishi lozim”
2.Turizmni mintaqalar iqtisodiyotiga ta’sirini o’rganish va aniq ilmiy xulosalar qilish, hududlarni kompleks va mutanosib rivojlantirish, uzoq va o’rta muddatda mavjud turistik salohiyatdan samarali foydalanish, eng asosiysi aholi turmush darajasi va sifatini oshirish uchun nazariy asos bo’lib hizmat qiladi. Shu sababli birlamchi ijtimoiy-iqtisodiy vazifalardan biri bo’lib har bir mintaqada turizmni rivojlantirish hisoblanadi, chunki bu ko’p jihatdan milliy turizm imidjining shakllanishi va rivojlanishini, hamda xalqaro turizm rivojlanishining imkoniyatlari va tendenstiyalarini belgilab beradi.
Turizmni rivojlantirish deyarli barcha iqtisodiy sub`ektlarga katta qulaylik olib keladi. O`z navbatida turistlar o`zlari xoxlagan mahsulot va xizmatlarni oladilar, turistik kompaniyalar va tadbirkorlar yuqori ish haqi va foydaga ega bo`ladilar, mintaqa esa o`z byudjetini soliq tushumlari orqali to`ldiradi. Mintaqada turizm taraqqiyoti avvalom bor mahsulot va xizmatlarga bo`lgan qo`shimcha talabni shakllanishiga olib keladi. Turizmning yana bir o`ziga xos xususiyati mintaqaga tashrif buyuruvchi turistlarda mahsulot va xizmatlarga bo`lgan iste`mol talabini uyg’otadi. Ushbu talabni qondirish mintaqada faoliyat olib borayotgan sanoat, qishloq xo`jaligi, transport va boshqa kompaniyalar tomonidan amalga oshirish mumkin. Bu o`z navbatida ishlab chiqarish va xizmatlarni oshishiga va qo`shimcha daromadlarni mintaqada shakllanishiga olib keladi. Turistik faollik natijasida mahsulot va xizmatlarga paydo bo`ladigan talab ishlab chiqarishni tashkil etishni va mavjudlarini quvvatini oshirishni talab qiladi. Shu sababli turizm ma`lum darajada mintaqada real sektorni rivojlanishiga ta`sir ko`rsatadi. Mintaqada turizmni rivojlanishi transport va aloqa xizmatlariga bo`lgan talabni oshishiga olib keladi. Ushbu holat milliy byudjetni ko`payishiga, aloqa va ishlab chiqarish infratuzilma ob`ektlarini yanada rivojlantirish uchun asos yaratadi. Turizmni mintaqadagi muhim vazifalaridan biri sifatida xorij davlatlar valyutasi tushumini ko`paytirishdan iborat.