Mavzu: Paskal dasturlash tili r e j a: Kirish 1

Yangi dasturni yaratish va xatoliklarini tuzatishda bajariladigan ishlarning 
namunaviy rejasi: 
1. Yangi dastur kiritish uchun tajrirlashning yangi oynasini ochish. 
2. Yangi dastur matnini terish. 
3. Dastur matnini diskka yozish (yangi dastur ishga tushirilguniga qadar diuskka yozilishi 
zarur). 
4. Dasturni bajarishga yuborish (Ctrlo+F9). 
5. Agar dasturda imloviy xatolarga yo’l qo’yilgan bo’lsa, ekranda tegishli axborot paydo 
bo’ladi, kursor esa xato joyini ko’rsatadi. Bunday paytda tahrir buyuruqlari yordamida 
tuzatilishi va yana dastur bajarishga yuborilishi kerak. 
6. Dastur matijalarini ko’rish (Alt+F5). 
7. Agar xato natijalar olingan bo’lsa, yo’l qo’yilgan algoritmik xatolarni tuzatish va dasturni 
yana bajarishga yuborish kerak. 
8. 4 – 7 bosqichlar to’g’ri yechimlar olinguncha takrorlanadi. 
9. Tuzatilgan dastur diskka saqlanadi (F2). 
 
Misol – 1: 
Hisoblash kerak
Berilgan 
y
x
a
2
sin
2
/
1
)
6
cos(
2




, 
5
/
3
1
3
2
z
z
b



x= 1,426; 
y= -1,220;
z= 3,5. 
Dasturi 
Program perviy; {Dastur boshlanishi} 
Uses crt; 
{Crt moduli funksiyalardan foydalanish uchun e’lon qilish} 
Const
{O`zgarmaslar bo`limi} 
X=1.426; 
{x qiymati o’zgarmas qilib kiritildi} 
Var 
{O`zgaruvchilar bo`limi} 
a,b,y,z:real; {Dasturda qatnashadigan o`zgaruvchilar e’lon qilinmoqda} 
Begin
{Dastur asosiy qismi boshlandi} 
clrscr; {Crt modulini ekran tozalash prosedurasi} 
y:=-1.22; {y ga qiymat o`zlashtirildi} 
readln(z); 
{z qiymatini kiritish kiritish operatoriga buyurildi } 
a:=2*cos(x-pi/6)/(1/2+sqr(sin(y))); {a ifodani paskaldagi ko`rinishi} 
b:=1+sqr(z)/(3+exp(3*ln(x))/5); {b ifodani paskaldagi ko`rinishi} 

---

14 
writeln(‘a= ‘,a:6:4, ‘ b=’,b:5:2); 
{ a va b ning qiymati chiqarish buyrug`i yordamida 
chiqarishga buyurildi, :6:4 degani a ning qiymatini chiqarish 
uchun 6 xona ajratildi, shundan 4 xonasi kasr qismini 
chiqarish uchun ajratildi.} 
readln 
{Natija olingandan keyin ENTER bosilguncha kutib turadi} 
end. 
{Dastur tugallandi}