Мавзу: Ўсимликларнинг минерал озиқланиши

NaNO3 ва KNO3 физилогик ишқорий тузлар қаторига киради, улар сувда эритилганда Na+ катионига ва NO3- анионига ажралади. Бу тузлар таркибидаги анионлар ўсимликка кўпроқ сингийди, натрий ёки калий муҳитда кўп тўпланиш натижасида субстрат ишқорий хусусиятга эга бўлади. Ишқорий муҳитни нейтраллаш мақсадида субстратга гипс (CaSO4) қўшилади. Ўсимликлар тури ва яшаш шароитига кўра муҳитнинг доим бир хил нейтрал бўлишини талаб қилмайди. Масалан, люпин кислотали муҳитда (pH 4-5 оралиғида) яхши ривожланса, беданинг яхши ривожланиши учун pH 7-8 оралиғида бўлиши лозим.

• NaNO3 ва KNO3 физилогик ишқорий тузлар қаторига киради, улар сувда эритилганда Na+ катионига ва NO3- анионига ажралади. Бу тузлар таркибидаги анионлар ўсимликка кўпроқ сингийди, натрий ёки калий муҳитда кўп тўпланиш натижасида субстрат ишқорий хусусиятга эга бўлади. Ишқорий муҳитни нейтраллаш мақсадида субстратга гипс (CaSO4) қўшилади. Ўсимликлар тури ва яшаш шароитига кўра муҳитнинг доим бир хил нейтрал бўлишини талаб қилмайди. Масалан, люпин кислотали муҳитда (pH 4-5 оралиғида) яхши ривожланса, беданинг яхши ривожланиши учун pH 7-8 оралиғида бўлиши лозим.

Азот тупроқда қуйидаги ҳолатларда тўпланади:

• Азот тупроқда қуйидаги ҳолатларда тўпланади:
• 1). Ҳаводаги молекула шаклидаги азот чақмоқлар вақтида ҳосил бўлган кучли электр зарядлари ҳисобига NO2-, NO3- ва NH3+ каби бирикмалар ҳаво ва тупроқ муҳитида тўпланади.
• 2). Тупроқда эркин ҳаёт кечириб, молекуляр азотни ўзлаштириш ҳисобига оқсил ва бошқа азотли бирикмаларни синтезловчи микроорганизмлар нобуд бўлгандан кейин уларнинг танасидаги оқсил ва азотли бирикмалар чиритувчи бактериялар активлигида азотли содда моддаларга айлангандан кейин ўсимликлар ўзлаштиради.

3). Дуккакли ўсимликлар туганагидаги туганак бактериялари молекуляр азотни ўзлаштириб, тупроқни азотли моддалар билан бойитишда қатнашади.

• 3). Дуккакли ўсимликлар туганагидаги туганак бактериялари молекуляр азотни ўзлаштириб, тупроқни азотли моддалар билан бойитишда қатнашади.
• 4). Нобуд бўлган ўсимликлар, ҳайвонлар ва микрорганизмлар таркибидаги мураккаб органик моддаларнинг чириши натижасида ҳосил бўлган азот элементини сақловчи содда бирикмалар ҳам тупроқда тўпланади.
• 5). Тупроқ турли азотли ўғитлар ҳисобига ҳам азот билан бойитилади.