Mavzu: sport faoliyatidagi davrlar va ularning o'ziga hosligi

Taktik tayyorgarlik vazifalari.Qo`yidagilardan iborat.

1. 
   Taktikaning umumiy qoidalarini o`rgatish.
   
2. 
   Sport musobaqalarining ayniqsa ihtisoslaniyotgan yengil atletika turi musobaqalarining mohiyati va qonuniyatlarini o`rganish.
   
3. 
   Ihtisoslaniyotgan yengil atletika turidagi taktika yo`llari vositalari va imkoniyatlarini o`rganish.
   
4. 
   Kuchli sportchilarning taktik tajribalarini o`rganish.
   
5. 
   Trenirovka mashg`ulotlarida chamalashlarda va musobaqalarda taktika elementlarini usullarini yo`llarini variantlarini amalda qo`llashni o`rganish.
   
6. 
   Vaziyat va boshqa tashqi sharoitlarni nazarda tutib raqiblar kuchini ularning taktik jismoniy va irodaviy tayyorgarliklarini ularning taktik usullari va variantlari va musobaqalashish sestemalarini o`rganish.
   

Bularning hammasini o`rganadigan keyin sportchi konkret raqibni xisobga olib bo`lajak musobaqadagi taktikasini ishlab chiqishi kerak.
Keyin o`tgan musobaqani taktikasi va uni tashkil etgan element va variantlarning samara darajasini tahlil qilib kelajak uchun xulosa chiqarish kerak.
Taktika sohasidagi bilimlar mahsus adabiyotlar o`qish leksiyalar suhbatlar tanlash musobaqalarni ko`zatish yo`li bilan hamda amaliy mashg`ulotlar va tahlil qilish jarayonida hosil qilinadi.
Taktikani o`rgatishning asosiy vositasi-mo`ljallangan plan bo`yicha mashq yoki harakatlarni takror bajarishdir.
Taktik mahorat jismoniy va irodaviy fazilatlarning rivojlanishi bilan chambarchas bog`liqdir.
Etarli bulmagan tezlik va chidamlilik kupincha taktik maxoratni yaxshilashga tusiqlik kiladi. Masalan: o`zgaruvchang su`ratda yugurish taktik tomondan juda samarali bulsa ham sportchi 5 yoki 10 km masofa davomida kup marta tezlanishga chiday olmaydigan bulsa uni qo`llash mumkin emas. Taktikani o`quv-trenirovka mashg`ulotlarida chamalashlarda bevosita musobaqaning o`zida o`rgatiladi.Ayiniqsa keyingi bosqichlarda taktikani o`rgatish jismoniy va irodaviy tayyorgarlik vazifalarini xal qilish bilan bir vaqtda bulaverishi kerak. Mashq ni to`la kuch bilan bajariyotganda taktika o`rgatish-muvaffaqiyatning muhim shartidir. Taktik mashg`ulotlarga ya`ni ixtisoslaniyotgan sport turini trenirovka mashg`ulotlarida musobaqadagidek bajarishga aloxida e`tibor beriladi.
Taktikani o`rgatish va uni takomillashtirishda quyidagi asosiy metodlar qo`llaniladi.-taktik element va harakatlarni bulaklab va bularni bir-biriga bog`lab o`rganish, yahlit o`rganish, so`z bilan tushuntirish, harakatlarni tahlil qilish, elementlarni bog`lamlarni harakatlarni takrorlash taktik harakat variantlarini ishlab chiqish trenirovka va musobaqa prosesida ijodiy topshiriqlar berish taktik mashg`ulotlar o`tkazish
N a z a r i y t a y yo r g a r l i k.
Yengil atletikachilar tayyorgarligida ularning nazariy tayyorgarligi nixoyatda muxim rol uynaydi. Nazariy tayyorgarlik vazifalari qo`yidagilardan iborat

1. 
   Axloqiy tarbiyalarni o`rgatish
   
2. 
   Sport nazariyasi va metodikasi soxasida shu jumladan sport ixtisosi soxasida bilim olish.
   
3. 
   Sportchi gigienasi, oz-o`zini nazorat va vrach nazorati masalalarini o`rganish.
   

Nazariy tayyorgarlikda tanlangan yengil atletika turidagi texnika va taktikani ilmiy asoslash shuningdek ularni taxlil qilish kerak.Sportchilar sport texnikasini o`rganish metodikasi va uni kamol toptirish yo`llari bilan ayniqsa sport trenirovkasi sestemasi bilan tanishtirish kerak.
Nazariy tayyorgarlik programasida tanlangan yengil atletika turidagi trenirovka metodikasiga keng o`rin berilgan bulishi kerak. Qo`yidagi masalalarga tuxtalib o`tish juda muxim.
a) kuchni,tezkorliknichidamliliknichaqqonlikniegiluvchangliknirivojlantirishva irodaviyfazilatlarnitarbiyalashvazifalarivositalariva metodlari.
b) trenirovka mashg`ulotlariningshakllariva ularnisikllliplanlashtirish.
v) yilbuyitrenirovka qilish
g)kupyilliktrenirovkaniplanlashtirish.
d) sportmusobaqalariningroliva ularga bevosita tayyorlanishnng xususiyatlarimusobaqalarda katnashishitrenirovkalarni xisobga olibborishkantrolmashqlarva musobaqa natijalarisportchiko`rsatkichlarini analizqilishtrenirovka kundaligi.
Nazariytayyorgarlikdasturiga sportchiningpsixologiktayyorgarligigigieniktartibimasalalari ham kiritilishizarur.Bundantashqarisportchilarnivrachnazorativa o`z-o`zininazoratqilish asoslaribilanshuningdektanlanganyengil atletika turida shikastlanishprofilaktikasibilantanishtirishkerak.
Ko`rsatilganprogramma bo`yicha yengil atletikachilarnitayyorlashuchunmaxsustashkilqilinganmashg`ulotlarda leksiyava suxbatlaro`tkaziladi .Shuningdektexnika va taktikaning ayirimmasalalarinitrenirovka mashg`ulotlarida tushuntirishyulibilan ham nazariybilimlar xosilqilinadi.Shugullanuvchilarga sportnazariyasiva metodikasidanmaxsus adabiyotlaro`qishtavsiyakilinadi.