Мавзу: Суғурта ташкилотларида бухгалтерия ҳисоби фанининг предмети, объекти ва вазифалари

Debet 5110 (5210) – Kredit 4050 

---

94 
Qayta sug‘urtalash shartnomalarida sug‘urta mukofotlarining 
bosqichma-bosqich to‘lanishi nazarda tutilishi mumkin. Qayta su-
g‘urtalovchiga o‘tkazilishi kerak bo‘lgan, lekin o‘tkazilmagan su-
g‘urta mukofotlari qayta sug‘urtalanuvchida depo mukofot sifatida 
6070 schyot “Qayta sug‘urta qilishga berilgan risklar bo‘yicha de-
po mukofotlar”da hisobga olinadi.
 
10.2. Bosqichma-bosqich to‘lanadigan sug‘urta mukofotlarini 
qayta sug‘urtalovchi tomonidan hisobga olinishi 
Bunda qayta sug‘urtalovchiga o‘tkazilishi zarur bo‘lgan su-
g‘urta mukofoti summasiga quyidagicha provodka beriladi: 
 
Debet 4050 – Kredit 6270 
Odatdagidek, umumiy summadan komission mukofotlar olib 
qolinadi: 
Debet 6080 – Kredit 4050 
 
Qayta sug‘urtalovchining hisob raqamiga birinchi bosqich su-
g‘urta mukofoti to‘langandan ushbu summaga quyidagicha pro-
vodka beriladi: 
Debet 5110 (5210) – Kredit 4050 
 
Qolgan sug‘urta mukofoti esa qayta sug‘urtalanuvchining hi-
sob raqamida qoladi. Qayta sug‘urtalanuvchida qoldirilgan sug‘ur-
ta mukofotlarini qayta sug‘urtalovchi hisobga olishi uchun 4090 
schyot “Sug‘urtalovchining boshqa sug‘urtalovchilardagi depo mu-
kofotlari”dan foydalaniladi. Mazkur schyot 4050 schyot bilan kor-
respondensiyalanadi va depo mukofotlar quyidagi provodka asosi-
da hisobga olinadi: 
Debet 4050 – Kredit 4090 
 
Ushbu provodka qayta sug‘urtalovchida qoldiriladigan qayta 
sug‘urta mukofotining umumiy summasiga beriladi. 
Sug‘urta mukofoti to‘lanishining keyingi bosqichi kelganda pul 
o‘tkazish summasiga quyidagi teskari provodka beriladi: 
 
Debet 4090 – Kredit 4050 
 
Shuningdek, qayta sug‘urta shartnomasiga ko‘ra qayta sug‘ur-
talanuvchining depo mukofotlar summasi va muddatiga muvofiq 
ravishda ma’lum miqdorda daromad to‘lanishi belgilangan bo‘li-

---

95 
shi mumkin. Ushbu daromad qayta sug‘urtalanuvchi tomonidan 
depo mukofotlarni ma’lum obyektlarga investitsiya qilish orqali 
amalga oshirilishi mumkin.
Agar qayta sug‘urtalanuvchida mazkur daromadlar 6920 schyot 
“Hisoblangan foizlar”ning krediti va 9610 schyot “Foizlar ko‘rini-
shidagi xarajatlar”ning debeti orqali hisobga olingan bo‘lsa, maz-
kur daromadlar qayta sug‘urtalovchida 9530 schyot “Foizlar ko‘ri-
nishidagi daromadlar”ning krediti va 4830 schyot “Olinadigan fo-
izlar”ning debeti bilan korrespondensiyasi orqali hisobga olinadi.
Agar shartnomada qayta sug‘urtalanuvchi tomonidan qayta su-
g‘urtalovchiga depo mukofotlar uchun daromad to‘lanishi belgilan-
gan bo‘lsa, u holda daromad summasi quyidagicha aniqlanadi: 
365
*
100
*
*
N
I
DP
Dp

Bunda: 
I – shartnomada belgilangan depo mukofotlar uchun belgi-
langan yillik daromad me’yorining foizdagi ifodasi; 
DP – deponentlangan qayta sug‘urta mukofotining hajmi; 
N – deponent qilish muddati, kunlarda. 
Prvodka: