Mavzu: Toshkent viloyati tashqi iqtisodiy aloqalari

Диққат турлари:

• Диққат турлари:
• Ихтиёрсиз диққат – онгимизнинг олдиндан белгиланган мақсадсиз равишда муайян объектга йўналтирилиши ва унга тўпланишидан иборат диққат тури.
• Ихтиёрий диққат – онгнинг олдиндан белгиланган мақсадга мувофиқ иродавий ва асабий фаоллик кўрсатган ҳолда муайян объектга йўналиши ва унга тўпланишидан иборат диққат тури.
• Ихтиёрийдан кейинги диққат – диққатнинг муайян объектга, аввало, ихтиёрий равишда қаратилиб, сўнгра унинг аҳамияти тушунилган сари ўз-ўзидан қаратилиб бориладиган (автоматлашган) диққат тури. Ушбу тушунчани психология фанига Н.Ф.Добринин томонидан киритилган.

2.Сезгилар ҳақида умумий тушунча. Сезгилар таснифи ва турлари.

• 2.Сезгилар ҳақида умумий тушунча. Сезгилар таснифи ва турлари.
• Сезги бу – оддий психик жараён бўлиб, у моддий ҳаётдаги ҳодисалар ва нарсаларнинг айрим хусусиятлари акс этишидан иборатдир.
• Сезги – оддий билиш жараёни, акс эттиришнинг дастлабки шакли яъни сезги органларига ташқи дунёнинг алоҳида сифатлари тасвири. Сезги когнитив жараённинг бошланғич нуқтаси ( Р.Сольсо).

Сезгилар акс эттиришнинг хусусияти ва рецепторларнинг жойлашувига қараб, инглиз психологи Ч.Шеррингтон уларни уч катта гуруҳга ажратади.

• Сезгилар акс эттиришнинг хусусияти ва рецепторларнинг жойлашувига қараб, инглиз психологи Ч.Шеррингтон уларни уч катта гуруҳга ажратади.
• Ташқи оламдаги нарсалар ва ҳодисаларнинг айрим хусусиятларини акс эттирувчи ҳамда тананинг юза қисмида рецепторлари жойлашган экстериорецептив сезгилар. Масалан, кўриш, эшитиш, ҳид ва таъм билишдан иборат ташқи сезгилар.
• Тананинг ички аъзоларида (ўпка, юрак, жигар ва ҳ.к) ва тўқималарида жойлашган ҳамда ички тана аъзоларининг ҳолатини акс эттирувчи рецепторлар билан мужассамлашган интериорецептив сезгилар.

Инсон гавдасининг ҳаракати ва ҳолати ҳақида маълумот бериб турувчи, рецепторлари мушакларида, пайларда проприорецептив сезгилар.

• Инсон гавдасининг ҳаракати ва ҳолати ҳақида маълумот бериб турувчи, рецепторлари мушакларида, пайларда проприорецептив сезгилар.
• Рецептор – бу қўзғаткич ёки қўзғатувчини қабул қилишга мўлжалланган нерв толаларидан ташкил топгандир. 
• Психология фанида учта катта гуруҳ (туркум)га ажратилган сезгилар (экстрарецептив, приорецептив, интерорецептив) ўз навбатида қуйидаги турларга бўлинади:

• Кўриш сезгилари
• Эшитиш сезгилари
• Ҳид билиш сезгилари.
• Таъм билиш сезгилари.
• Тери сезгилари. Экстероцептив
• Мускул-ҳаракат (кинестетик).
• Статик сезгилар. Проприоцептив.
• Органик сезгилар. Интероцептив.