Мавзу: Тупроқ органик қисмининг келиб чиқиши, таркиби, ҳоссалари аҳамияти

Gumusning tuproq paydo bo‘lishidagi va unumdorligidagi ahamiyati.

Gumusning tuproq paydo bo‘lishidagi va unumdorligidagi ahamiyati.

Tuproqdagi organik moddalar tuproqda kechadigan turli jarayonlarda, unumdorligida va o‘simliklarning oziqlanishida xilma xil rol uynaydi. Gumus tarkibida o‘simliklar uchun zarur deyarli barcha elementlar SO2, azot, fosfor, kal'siy, magniy, oltingugurt, temir singarilar borligi ma'lum. O‘simlik va jonivorlarning nobud bo‘lgan qoldiqlarining parchalanish jarayonlarida ulardagi oziq moddalar asta-sekin ajralib chiqadi va shuning uchun ham ular yuvilib ketmay, tuproq qatlamlarida mustahkam ushlanib turiladi.
Gumus tuproqning issiqlik va suv-fizik xossalariga ijobiy ta'sir etadi. Chirindi tuproqning mineral zarrachalarini bir-biriga mustahkam biriktirib, uni donador strukturali holatga keltiradi. Strukturali tuproqlar suvni yaxshi o‘tkazib, kam bug‘lantiradi, unda havo yetarli va temperatura rejimi ham qulay bo‘ladi.
Gumus miqdori ko‘p bo‘lgan tuproqlar tez yetiladi, mexanik xaydashda kam kuch va energiya sarflanadi, tuproq zichligi kamayadi.
Tuproqning fizik-kimyoviy xosalari organik moddalar miqdoriga bevostia bog‘liq holda o‘zagaradi. Gumus birinchi galda azot manbai bo‘lib, o‘simlik o‘zi uchun zarur azotning 50 foizini tuproq zaxriasidan oladi. Tuproqdagi organik moddalar mineral o‘g‘itlarning samaradorligini oshiradi.
Tuproqning biologik faolligi undagi organik moddalar bilan bevosita bog‘liq. Gumusi ko‘p bo‘lgan tuproqlarda mikroorganizmlar va umurtqasiz jonivorlarning turlari nihoyatda xilma-xil.

Agrotexnika usullarining organik moddalar sifatiga ta'siri.

Tuproqqa ishlov berish
U qanchalik intensiv bo'lsa, organik moddalarning harakatchanligi shunchalik katta bo'ladi. Organik moddalarning minerallashuviga ta'sirini kamaytirish maqsadida bir qator ekinlar: - kartoshka – bahorgi don. - zig'ir - qishki ekinlar
O'simlik aralashmalari

(no'xat-jo'xori aralashmasi) - harakatchanlikni oshirish.
Ohaklash

organik moddalarning harakatchanligini keskin pasaytiradi