Mavzu: turizm sohasining tasniflanishi va turlari ma’ruza mashG’uloti rejasi

Davolanish turizmi — maxsus yo‘nalish hisoblanib, turistlar o‘z kasalliklarini davolash 
maqsadida yer osti issiq suvlariga, maxsus joylarga, shaharlarga va mutaxassislarga borishadi. 
Hozir respublikamizda 500 dan ortiq turistlar uchun mo‘ljallangan davolanish maskanlari 
mavjud bo‘lib, ulardan 100 tasiga turli kasallarni davolash maqsadida 10—30 kunlarga 
mo‘ljallangan turmahsulotlar sotiladi. O‘lkamizdagi yer osti ma‘danli suvlari turli kasalliklarga 
davo bo‘lib, bu sihatgohlarga yo‘llanmalarni turistlarga davolanish uchun turmahsulot sifatida 
yanada ko‘proq sotish mumkin. 
Dam olish turizmi — dam olish kunlari bayram yoki ishdan ta‘til olgan kunlar maxsus 
yo‘nalishlardan foydalanish. Shahardan tashqariga dam olib kelish maqsadida ish bo‘lmagan 
kunlarda maxsus tuzilgan yo‘nalishlar. Oxirgi yo‘nalish qisqa va faqat dam olish kunlari, bayram 
kunlari tashkil qilinadi. Rivojlangan davlatlarda dam olish turizmi ta‘til vaqtida turistlaming 
boshqa joylarga va davlatlarga borib dam olib kelish jarayonini ham nazarda tutadi. Masalan, 
Turkiyadagi Antaliya turmarkazida bir vaqtning ichida 2 ming turist dam oladi. Dam olish 
turizmida har bir yo‘nalish ma‘lum miqdorda turistlarning dam olishiga mo‘ljallangan bo‘ladi. 
Turistlar dengiz bo‘yida, tog‘lar o‘rtasida va maxsus shifobaxsh joylarda dam olishni ma‘qul 
ko‘radilar. O‘zbekistonda hozir 1300 dan ortiq dam olish maskanlari mavjud bo‘lib, ulardan 300 
tasiga xalqaro turistlarni jalb qilish mumkin. 

---

Maxsus turizm. Oddiy dam olish sayohatidan farqli ravishda mazkur turizm ma‘lum 
maqsadga ega. Xalqaro sport musabaqalarida ishtirok etish, xoh hayvonlarni kuzatish, xoh ot 
sporti yo‘nalishi, tarixiy va shaxs bilan bog‘liq joyda bo‘lishi uchun kelgan bo‘lsin turistlarning 
maqsadi shular bilan bog‘liqdir. Maxsus ixtisoslashgan turizmda g‘ayrioddiy joylashish 
maskanida to‘xtashni istovchi birlashgan turistlar guruhlari ajratiladi. Bu joy salomatlik fermasi 
yoki dehqon uyi bo‘lishi mumkin. Bu segment bo‘yicha o‘tkazilgan tadqiqotlar shuni 
ko‘rsatadiki, bunday turistlar yuqori darajada ma‘lumotli, shaxsiy daromadi baland, ijtimoiy 
ahvoli martabali (boshqaruvchi, noyob mutaxissislar va boshqa yuqori darajadagi kasb egalari) 
kishilardir. 
Ta’limiy turizm. O‘qish, malaka oshirish maqsadidagi sayohat xalqaro turizmda 
nisbatan yangidir. Ko‘proq til o‘rganish uchun safarlar ommaviylashmoqda. Ayniqsa 
Buyukbritaniya va boshqa ingliz tilida so‘zlovchi mamlakatlarga qiziqish katta ortib bormoqda. 
Sport turizmi. Sport safarlarining bosh maqsadi – tanlangan sport turi bilan 
shug‘ullanish. Bunday safarlar faol va passiv holatga bo‘linadi. Faolda qaysidir sport turi bilan 
shug‘ullanish asosiy o‘rin tutadi. Passivda esa sportga qiziqish masalan musobaqalarga tashrif 
buyurish-tomosha asosiy maqsaddir.