Mavzu: Xodimlarni motivatsiyalash Reja: I. Kiriah II. Asosiy qism

Xodimlarni bo`sh vaqt bilan qiziqtirish usullari

	Қизиқтириш усуллари гуруҳлари	Қизиқтириш усуллари Қизиқтири
	Ходимларга қўшимча дам олиш вақти берилиши	Режадан ташқари ҳақ тўланадиган таътил. Ҳақ тўланадиган қўшимча таътил. Ижодий таътил. Иш ҳақи сақланилмайдиган қўшимча таътил.
	Ўзгарувчан иш вақтини белгилаш.	Иш вақтининг умумий меъёрига риоя этиб, умумий иш вақтини мустақил белгилашга ижозат бериш. Ишни тақсимлаш усулидан фойдаланиш. Ишнинг вахта шаклидан фойдаланиш.
	Бандликнинг ўзгарувчан шаклларини қўллаш	Муваққат ва мавсумий бандлик. Уйда ишлаш. Агентлик хизмати. Уй телефони орқали ишлаш. Ўзини қизиқтирган қулай иш билан шуғулланиш.

Bo`sh vaqt bilan qiziqtirishdan ko`zlangan maqsad ish joyida alohida sharoit yaratish orqali mehnat unumdorligini oshirganlik va muvaffaqiyatga erishganlik uchun xodimlarni rag`batlantirishdir.
Mehnat faoliyatini motivlashni va qiziqtirishni boshqarish – xodimlarning faoliyat sharoitini o`zgartirish, mehnatga undovchi qiziqtirish vositalari va motivlaridan foydalanish yo`li bilan ularning fe`l-atvoriga muttasil ta`sir qilib turish demakdir.
Mehnat faoliyatini motivlash va stimullashni boshqarish jarayoni quyidagi umumiy vazifalarni o`z ichiga oladigan jarayondir:

• 
  prognozlash va rejalash;
  
• 
  tashkil etish;
  
• 
  stimullash;
  
• 
  muvofiqlashtirish va tartibga solish;
  
• 
  nazorat, hisob-kitob, tahlil.
  

Maxsus funksiyalar ham mavjud, chunonchi:

• 
  mehnatni motivlash va stimullash tizimini tashxislash;
  
• 
  tashkilotning xodimlarni motivlash va stimullash sohasidagi strategiyasi maqsadlari va qoidalarini ishlab chiqish;
  
• 
  xodimlarni sttmullashsh tizimining mazmunini belgilash;
  
• 
  moddiy pulli va pulsiz mukofotlash tizimini ishlab chiqish;
  
• 
  moddiy rag`batlantirish tizimini ishlab chiqish;
  
• 
  xodimlarni motivlash va stimullashni tartibga soluvchi ichki me`yoriy hujjatlarni ishlab chiqish;
  
• 
  xodimlarni motivlash va stimullashsh tizimi samaradorligi monitoringi.
  

Mehnatni motivlash va unga qiziqtirishni boshqarishda quyidagi qoidalarga rioya etilishi lozim:
mehnatni baholash va unga haq to`lashda xodim hissasini tashkil etuvchi hamma jihatlarni hisobga olish;
xodimlarga innovatsiya faoliyatida qatnashish imkoniyatini berish;
xodimlarning har bir guruhiga mehnatga haq to`lash va stimullashning barcha turlaridan bahramand bo`lish imkonini berish;
-hayot yo`lining hamma bosqichlarida xodimlar turmushini ta`minlashda tashkilotning ishtirok etishi;
-xodimni tashkilotda saqlab qolish;
-tashkilotning ta`sir doirasiga xodimdan tashqari uning oila a`zolarini ham jalb qilish.
Xulosa
Xodimlarni jalb qilish va saqlab qolish orqali tashkilot maqsadlariga erishishni ta`minlash – xodimlar mehnatini motivlash va stimullash tizimini shakllantirishning va faoliyat yuritishning asosiy maqsadidir.
Qo`shimcha sifatida quyidagi maqsadlarni ham aytib o`tish mumkin:
-xodimlarni tashkilotga jalb qilish, ularni uyushtirish;
-xodimlarning mehnat ulushini odilona baholash;
-unumdorlikni stimullash;
-moddiy qiziqtirishga va ijtimoiy himoya tadbirlariga qilingan harajatlarning eng maqbul nisbati;
-tashkilotni samarali rivojlantirish.
Korxona xodimlarini motivlash va stimullash tizimi mahalliy ma`muriy hujjatlarda belgilab qo`yilishi kerak. Bu hujjatlar:
-umumiy xarakterda (jamoaviy shartnoma, mehnat shartnomasi, ichki tartib-qoidalar, bo`linma to`g`risida nizom, qo`shimcha reglament, shtat jadvali va h.k.);
-moddiy stimullashshni tartibga soluvchi (mehnatga haq to`lash va moddiy qiziqtirish to`g`risida nizom, ijtimoiy to`lovlar va imtiyozlar – ijtimoiy paket to`g`risida nizom va b.sh.q.);
-bevosita stimullashshni tartibga soluvchi (tashkilotning axloq kodeksi, xodimlarni attestatsiyadan o`tkazish to`g`risida nizom, rahbarlar va mutaxassislarni saralash asosida tanlab olish to`g`risida nizom va h.k.) hujjatlardir.