Maxsus, kasb-hunar ta’limi

Suvda eriydigan asoslar ishqorlar deyiladi. Bular ishqoriy va ishqoriy-yer metallarning asoslaridir: LiOH, NaOH, KOH, RbOH, CsOH, Ca(OH)₂, Sn(OH)₂, Ba(OH)₂,
Ra(OH)₂, shuningdek, NH₄OH. Asoslarning ko‘pchiligi suvda
kam eriydi.
Asoslarning kislotaliligi ularning gidroksil gruppalari (gid- roksogruppalari) soni bilan aniqlanadi. Masalan, NH₄OH — bir kislotali asos, Ca(OH)₂ — ikki kislotali, Fe(OH)₃ — uch kislotali va hokazo. Ikki va undan ko‘p kislotali asoslar bosqich bilan dissotsilanadi:
Ca(OH)₂ ^Ä Ca(OH)⁺ + OH^– (birinchi bosqich) Ca(OH)^{+ Ä} Ca²⁺ + OH^– (ikkinchi bosqich)
Lekin dissotsilanganda bir vaqtning o‘zida vodorod kationlari va gidroksid-ionlarni hosil qiladigan elektrolitlar ham bor. Bunday elektrolitlar amfoter elektrolit yoki qisqacha amfolitlar deyiladi. Ularga suv, rux, aluminiy, xrom gidrok- sidlari va ko‘pgina boshqa moddalar kiradi. Masalan, suv H⁺ va OH^– ionlarga dissotsilanadi (oz miqdorda):
H₂O ^Ä H⁺ + OH^–
Demak, suvda vodorod kationlari H⁺ borligi tufayli kislota xossalari va OH^– ionlari borligi tufayli asos xossalari bir xil darajada ifodalangan.
Amfoter rux gidroksid Zn(OH)₂ ning dissotsilanishini ushbu tenglama bilan ifodalash mumkin:

2 2 2 4
2OH^–+Zn²⁺+2H O ^Ä Zn(OH) +2H O ^Ä [Zn(OH) ]²- + 2H⁺

4
Dissotsilanganida metallarning kationlari (shuningdek, ammoniy kationi NH ⁺) va kislota qoldiqlarining anionlari hosil bo‘ladigan elektrolitlar tuzlar deyiladi. Masalan:

4 2 4 4 4 3 4 4
(NH ) SO ^Ä 2NH ⁺ + SO ^2–; Na PO ^Ä 3Na⁺ + PO ^3–
O‘rta tuzlar ana shunday bosqichsiz dissotsilanadi. Nordon va asosli tuzlar bosqich bilan dissotsilanadi. Nordon tuzlarda dastlab metallarning ionlari, so‘ngra esa vodorod kationlari ajraladi. Masalan:

va so‘ngra
KHSO ^Ä K⁺ + HSO ^–



4 4

4 4
HSO ^{– Ä} H⁺ + SO ^2–

Asosli tuzlarda dastlab kislota qoldiqlari, so‘ngra esa gid- roksid ionlar ajraladi. Masalan:
Mg(OH)Cl ^Ä Mg(OH)⁺ + Cl^–

va so‘ngra

Mg(OH)^{+ Ä} Mg²⁺ + OH^–