Maxsus, kasb-hunar ta’limi

Kislota, asos va tuzlarning suvdagi eritmalarda dissotsi- lanishi. Elektrolitik dissotsilanish nazariyasi yordamida kislota, asos va tuzlarga ta’rif beriladi hamda xossalari bayon qilinadi. Dissotsilanganda kationlar sifatida faqat vodorod kation-
larini hosil qiladigan elektrolitlar kislotalar deyiladi: HCl ^Ä H⁺ + Cl^–; CH₃COOH ^Ä H⁺ + CH₃COO^–
Kislotaning asosliligi dissotsilanganda hosil bo‘ladigan
vodorod kationlarining soni bilan aniqlanadi. Masalan, HCl, HNO₃ — bir asosli kislotalar — bitta vodorod kationi hosil bo‘ladi; H₂S, H₂CO₃, H₂SO₄ — ikki asosli, H₃PO₄, H₃AsO₄ —
uch asosli kislotalar, chunki dissotsilanganda tegishlicha ikkita
va uchta vodorod kationi hosil bo‘ladi.
Ikki va undan ko‘p asosli kislotalar bosqich bilan disso- tsilanadi. Masalan:
H PO ^Ä H⁺ + H PO ^– (birinchi bosqich)
3 4 2 4
H₂PO₄^{– Ä} H⁺ + HPO₄^2– (ikkinchi bosqich) HPO₄^{2– Ä} H⁺ + PO₄^3– (uchinchi bosqich)
Ko‘p asosli kislota, asosan, birinchi bosqich bo‘yicha, kamroq ikkinchi bosqich bo‘yicha va juda oz darajada uchinchi bosqich bo‘yicha dissotsilanadi. Shuning uchun, masala fosfat kislotaning suvdagi eritmasida H₃PO₄ molekulalari bilan birga (asta-sekin kamayib boradigan miqdorlarda) H₂PO₄^–,HPO₄^2–

4
va PO ^3– ionlari ham bo‘ladi.
Dissotsilanganida anionlar sifatida faqat gidroksid-ionlar hosil bo‘ladigan elektrolitlar asoslar deyiladi.
Masalan:
KOH ^Ä K⁺ + OH^–; NH₄OH ^Ä NH⁺₄ + OH^–