Maxsus, kasb-hunar ta’limi

Izomeriyasi va nomenklaturasi. Asetilen qatoridagi uglevo- dorodlar zanjirni tarmoqlanishiga hamda uchlamchi bog‘ni
joylashuviga nisbatan izomerlanadi. Ularning izomerlari C₄H₆ dan boshlanadi, ya’ni:
CH₃—CH₂—C  CH; CH₃—C  C—CH₃
etilasetilen dimetilasetilen
Asetilen qatoridagi uglevodorodlar ratsional nomenklatu- raga muvofiq atalganda, ularni asetilenning bir yoki ikki vodorod atomi boshqa radikalga almashingan hosilasi deb qaraladi va radikal nomiga asetilen so‘zi qo‘shib aytiladi:

HCCH	HCC—CH3	HCC—C3H7	CH3—CC—C3H7
asetilen	metilasetilen	propilasetilen	metilpropilasetilen

Xalqaro nomenklaturaga muvofiq asetilen qatoridagi ugle- vodorodlarning nomi ularga mos keladigan to‘yingan ugle-
vodorodlar nomidan olinadi, ammo ,,an“ qo‘shimcha o‘rniga
,,in“ ishlatiladi. Uchlamchi bog‘ o‘rni raqam bilan ko‘rsatiladi. Uzun zanjirni raqamlashda, zanjirning tarmoqlangan qismini belgilashda va boshqalarda olefinlardagi kabi ish tutiladi. Masalan:
HC  CH etin, asetilen
HC  C—CH₃ propin, metilasitilen
HC  C—CH₂—CH₃ butin-1, etilasetilen CH₃—C  C—CH₃ butin-2, dimetilasetilen
HC  C—CH₂—CH₂—CH₃ pentin-1, propilasetilen
1 2 3 4 5
CH₃—C  C—CH₂—CH₃ pentin-2, metiletilasetilen
1 2 3 4
HC  C—CH—CH₃ 3-metilbutin-1, izopropilasetilen
|
CH₃
Bunda uchlamchi bog‘ni ko‘rsatish uchun raqam so‘z boshida yoki oxirida ishlatilishi mumkin.