Mangra o‘rmonlari
Mangra o‘rmonlari, mangralar yoki mangra chakalakzorlari “dengizdao‘sayotgandaraxtlar” ma’nosini anglatadi. Dengiz suvi ko‘tarilganda ularning tanasi ko‘rinadi, suv qaytganda ularning atrof havodan nafas olish uchun xizmat qiladigantik yo‘nalgan o‘simliklari ham ko‘rinadi.
Mangra o‘rmonlari tropik iqlimli yomg‘irli joylardan tashqari iliq dengiz oqimi bo‘lgan shimolning Shimoliy va janubning Janubiy tropiklarida ham tarqalgan. Ular shimoliy yarimsharda Bermund orollarigacha va Yaponiyada 320Sshimoliy kenglik, janubda Avstraliya qirg‘oqlari bo‘ylab Yangi Zelandiyagacha xatto 380 janubiy kengliklargacha boradi. Sovuq oqim yuvadigan qirg‘oqlarda ular yo‘q.
Janubiy Amerika qirg‘oqlarida ekvatorning yaqinida Peru va Ekvadorni chegaradash joylarida, Afrikada esa Atlantika okeanining Senegaldan to Angolagacha joylarida tarqalgan. Bu hududlarda tarqalgan mangralarning turlarini soni ham turlicha. Malayziya-Indoneziya atroflarida uning 30 ga yaqin turlari, g‘arbiy hududlarda esa ular 3-4 turdan iborat xolos.
Sharqiy va g‘arbiy mangra o‘rmonlarining eng muhim turkum o‘simliklari
Sharqiy Mangra
|
G‘arbiy Mangra
|
|
Tropik Osiyo va Avstraliya
|
Sharqiy Afrika
|
|
G‘arbiy Afrika
|
Tropik Amerika
|
Rhizophora
Rhizophora
Brugulera
Ceriops
Kandelia
Sonneratia
Xylocarpus
Lumnetzeria
Avicenia
|
apiculata
candel
|
nucronata
gymnorrhiza
tagal
alba
granatum
racemosa
marina
|
Rhizophora
Rhizophora
Avicenia
Avicenia
Lagencularia
|
africana
|
mangla
racemosa
germinans
racemosa
|
Barcha Mangra o‘rmonlari uchun xos bo‘lgani ularning turlari sho‘rga chidamligi bilan bir qatorda ekstermal sharoitlarga morfologiyasini moslashtirganidir. Ularda g‘aroyib ko‘rinishli ildizlar-ayrimlarida qadamlovchilar masalan, Rhizophora turkumining turlarida, boshqalarida “sparjasimon” hamda “tasmasimon” ko‘rinishlarni hosil qiladi. Bunday ko‘rinishlardagi ildizlar dengiz suvi quyilib qaytganidan keyin tuproqda kislorod kamligidan uni havodan oladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
