Мазу: Ча=ало=лик даврининг психологик хусусиятлари

NUTQ BUZILISHI

Organik

Funksional

Markaziy-

Pereferik

Dislaliya- duduqla-nish

Organik harakterdagi nutq buzilishlar.
Funksional harakterdagi nutq buzilishlar.
Markaziy nutq buzilishlariga: markaziy nerv sistemasining u yoki bu qismlarining buzilishi zararlanishi kelib chiqadi.
Pereferik buzilishlar: artikulatsion aparatining noto’g’ri tuzilishi yoki buzilishi. Funksional buzilishlar: nutq jarayonida ishtirok etadigan a’zolar tuzilishida hech qanday o’zgarishlar bo’lmaydi.
Nutq aparatining tuzilishida, til nuqsonlari, labdagi nuqsonlar, tanglaydagi nuqsonlar, burun bo’shlig’i va halqum nuqsonlar, jag’ va tishdagi nuqsonlar uchraydi. Logopediya fanida tovushlar hosil qilishda quyidagi usullardan foydalaniladi.

1. Taqlid usuli

2. Mexanik usul (zontlar yordamida)
3. Aralash usul

Turli nutq buzilishlarining rivojlanishini oldindan aniqlash katta ahaniyatga ega. Agar nuqsonli bola maktabga kelgan vaqtida ilk bor aniqlansa, u holda uni tuzilish qiyinchiliklari kuzatilib, o’zlashtirishga salbiy ta’sir ko’rsatadi. Agarda bolaning nutq nuqsoni maktabgacha yoki yasli yoshida aniqlansa tibbiy va pedagogik tuzatish maktabga to’la qonli talim olish imkonini beradi. Logoped bolalarning o’z kuchiga ishontirishi, mashg’ulotlarga havasini uyg’ota bilishi, diqqatini jalb qila olish, esda saqlab qolish yo’llarini qo’llashi lozim.

Nutqida nuqsoni bo’lgan bololar Tibbiy Pedagogik komissiyada logopedik tekshirishdan o’tkazilib maxsus muassasalariga yuboriladi.Maktabgacha ta’lim muassasalarida, maktab, maktab-internatlarida logopedik sinflar mavjud. Respublikamizning barcha viloyatlarida bolalar poliklinakalari qoshida logopedik punktlar mavjud bo’lib, nutq kamchiliklarini oldini olish, tuzatish ishlarini olib bormoqda.