Platon (Aflotun)(miloddan avvalgi 428-348 yillar). Bu olimning mehnat taqsimoti, tovar, pul va savdogarlarning ajralib chiqishi o‘rtasidagi aloqadorlik to‘g‘risidagi fikrini o‘sha davr uchun buyuk kashfiyot deb baholash mumkin. Ammo Aflotun qulchilikka asoslangan natural xo‘jalikni himoya qildi, pulni jamiyatdagi dushmanlikning bosh sababchisi deb bildi. Aflotun qullarni fuqarolar deb tan olmadi va ularni biror toifaga kiritmadi. Shunday qilib, Aflotun o‘zining ideal, ya’ni bekamu ko‘st davlatini barpo etar ekan, qulchilikni abadiy saqlash tarafdori edi. - Platon (Aflotun)(miloddan avvalgi 428-348 yillar). Bu olimning mehnat taqsimoti, tovar, pul va savdogarlarning ajralib chiqishi o‘rtasidagi aloqadorlik to‘g‘risidagi fikrini o‘sha davr uchun buyuk kashfiyot deb baholash mumkin. Ammo Aflotun qulchilikka asoslangan natural xo‘jalikni himoya qildi, pulni jamiyatdagi dushmanlikning bosh sababchisi deb bildi. Aflotun qullarni fuqarolar deb tan olmadi va ularni biror toifaga kiritmadi. Shunday qilib, Aflotun o‘zining ideal, ya’ni bekamu ko‘st davlatini barpo etar ekan, qulchilikni abadiy saqlash tarafdori edi.
- Sharq mamlakatlarida feodal munosabatlar III-VIII asrlarda shakllana boshladi. Bu yerlarda pul, mehnat munosabatlari biroz yengillashdi. Davlat xususiy egalik va foydalanish uchun yer ajrata boshladi. Xususiy yer egaligining turli shakllari saqlangani holda davlat asosiy va unumdor yerning egasi sifatida, zarur paytda xususiy xo‘jaliklarning barcha ishlariga bemalol aralashish, yer solig‘ini yig‘ish huquqini yo‘qotgan emas. Shu sababli Sharqda “davlat feodalizmi”ning turli shakllari saqlandi va iqtisodiy qarashlarda ham o‘z aksini topdi.
- Sharq iqtisodiy tafakkurining rivojlanishida arab
- Ибн Халдун mutafakkiri Ibn Xaldun Abdurahmon Abu Zayd (1332-
- Абдураҳмон 1406)ning hissasi benihoya katta (Tunisda tug‘ilgan, Fes Абу Зайд sultonida xattot-kotib bo‘lgan). 1382 yili Qohiraga kelib mudarrislik qilgan, keyinroq qozi bo‘lgan. Asosiy asari “Kitob-ul-ibar” (“Ibratli misollar kitobi”, 1370 y.). U birinchilardan bo‘lib, tarixiyijtimoiy taraqqiyotning moddiy tamoyillarga asoslanishi haqida fikr yuritdi, G‘arb olimlari Makiavelli, Monteskega katta ta’sir ko‘rsatdi.
- Olimning konsepsiyasi “ijtimoiy tabiat”ga yaqin, jamiyat rivoji (evolyusiyasi) oddiylikdan sivilizatsiya saridir.
- Mehnat to‘g‘risidagi fanning rivojlanishida asosiy bosqich rolini o‘ynagan, iqtisodiy nazariya fan sifatida shakllangan va klassik deb nomlanadigan siyosiy iqtisodni boshlab bergan, uning asoschilari bo‘lgan ingliz olimi Uilyam Petti va fransiyalik sudya Per Buagilberdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
