Menejment samaradorligi

MENEJMENT SAMARADORLIGI

1 .Menejment samaradorligi tushunchasi

2 .Samaradorlikka kompleks yondashuv.

3 .Boshqaruvni tashkil etish va samaradorlik

Dastlab “samara” va “samaradorlik” tushunchalari to’g’risida ikki og’iz so’z. O’zbek tilining izohli lug’atida bu iboralar quyidagicha talqin etilgan. “Samara-bu natija, oqibat, meva. Masalan, ijodiy mehnat samarasi”. “Samaradorlik-bu kutilganicha yoki undan ham ortiq samara beradigan. Samarali, sermahsul. Masalan, samarali mehnat”

Menejment samaradorligi tushunchasi

Boshqaruv jarayoni ishlab chiqish – xo’jalik faoliyatining ajralmas qismidir, uning samaradorligani korxonaning oxirgi natijalari bo’yicha xulosadan aniqlash mumkin. Samaradorlik kenng mazmunga ega bo’lib, bunda qo’yilgan maqsadlarga erishish natijalari bilan ishlab chiqarish harajatglarini solishtirishdan iboratdir. Lotin tilida << samara >> - << harakatlik, ishlab chiqaruvchanlik,>> zaruriy natijani ma’nolarini anglatadi. U Inson faolyatining barcha sohalarida; fanda, tehnikada, siyosatda va mafkurada foydalanadi. <> tushunchasidan << Ishlab chiqarish samaradorligi >> tushujnchasini anikqlash lozim. Ishlab chiqarish samaradforligining oxirga natijani foydalanilgan hajm yokki harajat resurslariga ( ishlab chiqarish natijasi ( samara ) va harajarlar o’rtasidagi farq) munnosabati deb tushuniladi. Bu ishlab chiqarishni rivojlanish jarayoni harakatga baho beradi va uning sifat o’zgarishlarini yoritadi.

Boshqaruv samaradorligining shunday ko’p qiraliligi, uni ifodalash uchun ko’p shakli tushunchalarni namoyon qiladi. Quyida xohlagan darajadagi boshqaruv tizimi asosiga kirgan samaradorlikning muhim tushunchalari keltirilgan.

Boshqaruv xodimlari mexnati samaradorligi

Boshqaruv apparatining boshqaruv faollyati yoki uning alohida bo’limlari va tarmoqlari samaradorligi. Boshqaruv jarayoning samaradorligi. Boshqaruv tizimlarining samaradorligi. Boshqaruv mexanizmining samaradorligi Samaradorlikning o’z mazmun va mohiyatiga iqtisodiy hamda ijtimoiy tavsifiga ega holat sifatida urg’u beriladi. Samaradorlik turlari har xil maqsadlarini va o’zaro aloqadar samarani o’ziga xos shaklini ifodalaydi. Boshqaruv samaradorligini aniqlashda quyidagilar hisobga oliknadi va mazkur doirada namoyon bo’ladi; ishlab chiqarish doirasida va iste’mol doirasida. Birinchi holatda xo’jalik hisobidagi boshqaruv samaradorligi (korxona, firma), ikkinchidan esa, xalq xo’jaligdagi boshqarunv samaradorligini ilg’or boshqaruv tizimi solishtirma baholash va tanlash, rejalishtirish, takomilashtirish va boshqaruvni rivojlantirish ichun xizmat qilishi mumkin. Obyektni baholashga bog’liq xolda samaradorligining to’liq (umumiy) va lokal (xususiy) turlarga bo’lish mumkin. Birinchi holda boshqaruv tizimi samaradorligi aniqlanadi.Ikkinchidan – boshqaruv redsurslarini alohida turlaridan foydalanish samaradorfligi (mexnat, axborot, moddiy) aniqlanadi. Menejment samaradorligining turkumlanishi

Ko’rsatkichlar	Samaradorlik turlari
Samaradorlik mazmuni	iqtisodiy, ijtimoiyi
Namoyon bo’lish doirasi	Xalq xo’jaligida, xo’jalik hisobida
Baholash obyekti	To’liq (umumiy ), lokal (xususiy)
Maqsadli mazmuni	Rejali, haqiqiy, me’yoriy, loyihali
Hisob-kitob uslubi	Absolyut (mutloq) solishtirma

<< REJALI >>
(rejalashtijrish darajasi va taraqqiyot salohiyahtini tavsiflaydi);
ME’YORIY, yoki POTENSIALI
(yanada yuqori samarali sharoitlardagi tizim faoliyatini aniqlaydi);
<< HAQIQIY >>
(erishilgan daraja shuni ta’sirini tavsiflaydi);
<< LOYIHALI >>
(yangi boshqaruv tizimini loyihalashni ifodalaydi).
Samaradorlikning maqsadli mazmuniga ko’ra;