Метрология, стандартлаштириш ва сертификатлаштириш

Стандартлаштириш объектларини танлаш (селекция). Бу ишлаб чиқаришнинг давом эттирилиши мақсадга мувофиқ деб топилган конкрет объектларни танлаш.
Оптимизация - бу оптимал бош параметрларни ҳамда сифат ва тежамкорликнинг бошқа барча қийматларини топишдир.
Агрегатлаш - бу алоҳида унификациялашган стандарт узелларидан машина, прибор ва жиҳозларни яратиш усулидир.
20. Standartlashtirish bo‘yicha xalqaro tashkilotlar.
Стандартлаштириш бўйича халқаро ташкилот ИСО 1947 йилда ИСО низоми тасдиқлангач, расмий равишда иш бошлади.
Халқаро товар айрибошлаш ва ўзаро ёрдамни осонлаштириш ҳамда интеллектуал, илмий, техник ва иқтисодий фаолиятда ҳамкорликни кенгайтириш учун стандартлаш-тиришни дунё миқёсида ривожланишига таъсир кўрсатиш ташкилотнинг мақсади ҳисобланади.
Стандартлаштириш бўйича миллий органлар ИСО аъзолари бўлиб ҳисобланади.
Стандартлаштириш бўйича халқаро ташкилот ИСО -стандартлаштириш бўйича халқаро илмий-техник ташкилотдир, унинг таркибига 80дан ортиқ давлатларнинг стандартлаштириш бўйича миллий ташкилотлари киради.
Аниқланган масала ва таклифларни қайта ишлаш мақсадида ташкилотда 7 та комитет (қўмита) иш олиб боради. Булар қуйидагилар:
• Техникавий бюро (ПЛАКО);
• Стандартлаштириш тамойилларини ўрганиш бўйича комитет (СТАКО);
• Мувофиқликни баҳолаш бўйича комитет (КАСКО);
• Илмий-техник ахборотларни ўрганиш комитети (ИНФКО);
• Ривожланаётган давлатларга ёрдам бериш бўйича комитет (ДЕВКО);
• Истеъмолчилар манфаатларини ҳимоя қилиш комитети (КОПОЛКО);
• Стандарт намуналар бўйича комитет (РЕМКО);
21. O‘zbekiston Respublikasining «Texnik jihatdan tartibga solish to‘g‘risida»gi qonun sharhlari.
"Texnik jihatdan tartibga solish to'g'risida"gi O'zbekiston Respublikasi qonun sharhlari, texnikaviy sohada faoliyat ko'rsatuvchi shaxslar, tashkilotlar, va texnikaviy jarayonlarga oid qoidalar va tartiblarni belgilaydi. Bu qonun sharhlari, texnikaviy xavfsizlik, mahsulotlar va xizmatlar standartlashtirish, texnikaviy xavfsizlik kontrolini amalga oshirish, texnikaviy laboratoriyalar faoliyatini tartibga solish va boshqa texnikaviy masalalarni to'g'ridan-to'g'ri reglamentlash uchun qo'llaniladi.
Ushbu qonun sharhlari O'zbekiston Respublikasi Qonunlar Palatasi tomonidan 2018 yil 20 noyabrda qabul qilingan bo'lib, to'plamda 9 bobdan iborat. Ularning ba'zi muhim boblari quyidagilardir:
Bob: Umumiy qoidalar. Bu bobda, qonun sharhining asosiy qoidalari, tariflar, belgilanishlar, ma'no va tushunchalar bilan bog'liq qoidalar keltirilgan.
Bob: Tartibga solish sohasida davlat tomonidan belgilangan vazifalar. Bu bobda, davlat organlarining texnikaviy sohadagi tashkil etuvchilar va faoliyatga oid vazifalari, resurslarni ta'minlash, sertifikatlash, litsenziyalash va boshqa tartibga solish jarayonlarini belgilovchi qoidalar mavjud.
Bob: Mahsulotlar va xizmatlar tartibga solish. Ushbu bobda, mahsulot va xizmatlar sifati, standartlari, sertifikatlash, yuborish, qabul qilish, skladlar, xaridlar, mijozlar bilan hamkorlik va boshqalar kabi masalalar to'g'risida qoidalar keltirilgan.
Bob: Texnikaviy xavfsizlik. Bu bobda, texnikaviy xavfsizlikning asosiy qoidalari, xavfsizlik ta'limoti, texnikaviy xavfsizlikni ta'minlash tizimi, xavfsizlik sertifikatlash, yondashuvlar, laboratoriya xavfsizligi va boshqalar kabi mavzular to'g'risida qoidalar mavjud.
Qonun sharhining qolgan boblarida esa texnikaviy xavfsizlik tashkilotlarining vazifalari, texnikaviy laboratoriyalar faoliyati, tashkilotlar o'rtasida axborot almashish, yashirincha buyruqlar va jarayonlarni tartibga solish, nazorat va tekshirish, jamiyat tashkilotlari va texnikaviy sohad

22. Standartlashtirishning turli darajadagi ob'ektlari.

Standartlashtirishning turli darajadagi ob'ektlari quyidagilardan iborat bo'lishi mumkin:

1. 
   Mahsulot standartlari: Mahsulot standartlari, belgilangan mahsulotlarning xususiyatlari, xususiyatlarning miqdori, sifatlari, qaydalar va talablar to'plamini ifodalaydi. Bu standartlar, mahsulotlarni o'zaro solishtirish, ularga sertifikat berish, ishlab chiqarishni tartibga solish, sotish va sotishni ta'minlashda amalga oshiriladi.
   
2. 
   Xizmat standartlari: Xizmat standartlari, belgilangan xizmat turi uchun xizmat ko'rsatishning qoidalari, protseduralari va yuqori sifat standartlarini ta'riflaydi. Xizmat standartlari, xizmatlarni tartibga solish, xizmat ko'rsatishni sertifikatlash, xizmat sifatini oshirish, mijozlar bilan axborot almashish va qayta ishlashni osonlashtirish uchun qo'llaniladi.
   
3. 
   Boshqaruv standartlari: Boshqaruv standartlari, tashkilotlar va institutlar boshqaruvining tartib va qoidalari, protseduralari, ma'lumot almashishning yuritilishi, qayta ishlashning tizimlari, rivojlanish va boshqarishning asosiy prinsiplari to'plamini ifodalaydi. Ular, tashkilotlar va institutlar faoliyatini tartibga solish, resurslar, xodimlar, moliyaviy islohotlar, axborotlar va boshqa boshqaruv jarayonlarini muhokama qilish uchun foydalaniladi.
   
4. 
   Texnik standartlar: Texnik standartlar, texnikaviy tizimlar, apparatlar, uskunalar, vositalar, sohalarni tashkil etish, ularga loyihalash va qurish, ishlab chiqarish va ishlab chiqarish jarayonlari, ishchi xavfsizligi va boshqalar kabi texnikaviy jarayonlarning qoidalari va talablari to'plamini ta'minlaydi.
   
5. 
   Xavfsizlik standartlari: Xavfsizlik standartlari, texnikaviy, o'rgatuvchi va boshqa turdagi xavfsizlik talablari va qoidalarni belgilaydi. Bu standartlar, xavfsizlikning mahsulotlar, xizmatlar, ishchi o'rinlari, tashkilotlar va jamiyat uchun ta'minlanganligini ta'minlaydi. Ular texnikaviy xavfsizlik, laboratoriya xavfsizligi, elektrik xavfsizligi, y
   

23. Barcha darajadagi me'yoriy hujjatlarni ishlab chiqish, kelishish, tasdiqlash va davlat ro‘yxatidan o‘tkazish.

Barcha darajadagi me'yoriy hujjatlarni ishlab chiqish, kelishish, tasdiqlash va davlat ro'yhatidan o'tkazish jarayoni, bir qator tartib va usullar orqali amalga oshiriladi. Quyidagi bosqichlar asosida barcha darajadagi me'yoriy hujjatlarni tuzish amalga oshiriladi:

1. 
   Ishlab chiqish: Me'yoriy hujjatni ishlab chiqish jarayoti, ushbu hujjatning tarkibi, ma'lumotlar to'plami va qo'llanish maqsadiga qarab tuziladi. Hujjatning ishlab chiqishida ilmiy tadqiqotchilar, soha mutaxassislari, standartlashtirish tashkilotlari va boshqa kompetent organlar ishtirok etishi mumkin.
   
2. 
   Kelishish: Hujjatni tuzish jarayonida, ilmiy va amaliy maslahatchilar, soha mutaxassislari va tashkilotlar o'rtasida kelishish amalga oshiriladi. Kelishishning maqsadi, hujjatning muqobil taraflar tomonidan tushuntirilishi, o'zgarishlarga yo'l qo'yilishi, qo'llanish sohasidagi masalalarni muhokama qilish va yo'riqnoma yoki standartning to'liqligini ta'minlashdir.
   
3. 
   Tasdiqlash: Hujjatning to'g'ri va qonuniyligi, sifati va maqsadini tasdiqlash uchun boshqaruv organlarining tasdiqlash jarayoni o'tkaziladi. Bu jarayonning natijasida hujjatga rasmiy ruxsat beriladi va u belgilangan sertifikat, litsenziya, yashirincha buyruq yoki boshqa tasdiqlovchi hujjatlar bilan ta'minlanishi mumkin.
   
4. 
   Davlat ro'yhatidan o'tkazish: Tasdiqlangan me'yoriy hujjatlar, o'zbekiston Respublikasi davlat ro'yhatiga o'tkazilishi lozim. Ushbu jarayon davlat boshqaruvining belgilangan organlari tomonidan bajariladi va hujjatlar ro'yhatga qo'shilishi, ularning yuqori sifat va xavfsizlik standartlariga mosligini ta'minlashni ta'minlaydi.
   

Bu bosqichlar barcha darajadagi me'yoriy hujjatlar, masalan, standartlar, sertifikatlar, litsenziyalar, protokollar va boshqa me'yoriy dokumentlar uchun amalga oshiriladi. Ular iqtisodiy, texnikaviy, tibbiy, ta'limiy, ijtimoiy sohalar va boshqa sohalarda foydalaniladigan hujjatlardir.

24. O‘zbekiston Respublikasi aloqa va axborotlashtirish sohasida standartlashtirish tizimini rivojlantirish konsepsiyasi

O'zbekiston Respublikasi aloqa va axborotlashtirish sohasida standartlashtirish tizimini rivojlantirish konsepsiyasi, ushbu sohaning rivojlanishini, yagona standartlar va qoidalarni qabul qilishni, axborot almashishning osonlashtirilishini, tizimning samaradorligini va ishlab chiqarish sohasida rivojlanishni ta'minlashni maqsad qiladi. Bu konseptsiya, O'zbekiston Respublikasi hukumatining sohada amal qiluvchi tartib va qarorlarini o'z ichiga oladi. Quyidagilar, O'zbekiston Respublikasi aloqa va axborotlashtirish sohasida standartlashtirish tizimini rivojlantirish konsepsiyasining asosiy xususiyatlari bo'lib, uchun katta e'tibor talab etadi:

1. 
   Yagona standartlar tizimi: Konseptsiya, aloqa va axborotlashtirish sohasida yagona standartlar tizimining rivojlanishini ta'minlashni maqsad qiladi. Bu standartlar tizimi, qonunlar, qoidalarning tarqatilishi, sohasiga oid standartlar, protokollar, ko'rsatmalarni o'z ichiga oladi va aloqa va axborot texnologiyalarining samaradorlik va boshqaruvini oshiradi.
   
2. 
   Teknologik rivojlanish: Konseptsiya, sohaning rivojlanishi va innovatsiyalar bilan birlashtirishni, yangi texnologiyalarning ishlatilishini rag'batlantirishni talab qiladi. Bunda, texnik va axborot texnologiyalarining rivojlanishi, mahsulotlarni standartlash va boshqarishni osonlashtirish uchun modern yondashuvlar, axborot tizimlari, kommunikatsiya va axborot xavfsizligi kabi sohalarda rivojlanish kengayadi.
   
3. 
   Kapasitet oshirish va tayyorlovni rivojlantirish: Konseptsiya, sohada faoliyat ko'rsatadigan tashkilotlarning kapasitetini oshirish va o'zlashtirishni rag'batlantirishni talab qiladi. Bu sharoitda, sertifikatlashtirish va sertifikat berish organlarining rivojlanishi, tayyorlov jarayonlarining standartlarga mosligini ta'minlash, mutaxassislar bilan xodimlashtirish va kadrlarni o'qitishni rag'batlantirish kengayadi.
   
4. 
   Koordinatsiya va hamkorlik: Konseptsiya, tartib va qarorlar uchun tashkilotlar, institutlar, ilmiy tadqiqot markazlari, soha mutaxassislarining k
   

25. Mahsulotlar to‘g‘risidagi ma'lumotlarni standartlashtirish va kodlash.

Mahsulotlar to'g'risidagi ma'lumotlarni standartlashtirish va kodlash, mahsulotlarning identifikatsiya qilinishini, boshqarilishini, xaridorlarga taqdim etishini va axborot almashishini osonlashtirish uchun muhimdir. Bu jarayon, xususiyatlar, xavfsizlik standartlari, o'lchovlar, kategoriyalar va boshqa ma'lumotlarni belgilash va ularga boshqarishning birlik va mosligini ta'minlashni o'z ichiga oladi. Quyidagilar mahsulotlar to'g'risidagi ma'lumotlarni standartlashtirish va kodlashning muhim elementlari hisoblanadi:
Xususiyatlar va xavfsizlik standartlari: Mahsulotlar to'g'risidagi ma'lumotlar, ularning xususiyatlari va xavfsizlik standartlarini o'z ichiga oladi. Bu standartlar, mahsulotlarning yuridik, texnikaviy, kimyoviy va boshqa xususiyatlarini belgilaydi va ularni turli bo'limlarga ajratishga imkon beradi.
O'lchovlar va yordamchi ma'lumotlar: Mahsulotlar o'lchovlari va o'lchov tizimlari, o'lchov usullari, yordamchi ma'lumotlar va ko'rsatgichlar, mahsulotning o'lchovlarini standartlashtirishga yordam beradi. Bu, hajm, og'irligi, uzunligi, kengligi, to'rtburchaklik, g'alati va boshqa o'lchovlar bo'lishi mumkin
Kategoriyalar va kodlar: Mahsulotlar kategoriyalari va kodlar, mahsulotlarni turli guruhlarga ajratish va identifikatsiya qilishda yordam beradi. Misol uchun, Uluslararası Standartlaştırma Örgütü (ISO) tomonidan tasdiqlangan EAN-13 (European Article Number) yoki Universal Product Code (UPC) kabi koddagi standartlar mahsulotlarni identifikatsiya qilish uchun ishlatiladi.
Seriyalar va lotlar: Mahsulotlarni seriyalash va lotlash, har bir mahsulot partiyasini identifikatsiya qilish, qayd etish va boshqarishga imkon beradi. Bu, mahsulotlarning iste'mol muddatlarini, qaysi partiyaga tegishli bo'lganligini va davlatlararo import/export jarayonlarida tracking qilishga imkon beradi.
QR-kodlar va elektronik ma'lumotlar: QR-kodlar va boshqa elektronik ma'lumotlar, mahsulotlar haqida ko'proq ma'lumotlarni o

26. Sertifikatlashtirish bo‘yicha asosiy tushuncha va atamalar.

Sertifikatlashtirish, mahsulotlarni, xizmatlarni yoki tashkilotlarni belgilash, tartibga solish va tan olishning rasmiy tizimidir. Ushbu tizim orqali, mahsulotlar va xizmatlar belgilangan standartlarga mosligini, sifatini va qo'llanishini tasdiqlash, xaridorlarga va iste'molchilarga ishonch va axborot berish, bozorda ishtirok etishni ta'minlash maqsadga muvofiq amalga oshiriladi.
Quyidagi asosiy tushunchalar sertifikatlashtirish bilan bog'liq bo'lgan atamalardan iborat:

1. 
   Sertifikat: Sertifikat, rasmiy hujjatdir, sertifikat beruvchilar tomonidan mahsulotlarning, xizmatlarning yoki tashkilotlarning sifatini, to'g'risidagi ma'lumotlarni va belgilangan standartlarga mosligini tasdiqlovchi, xaridorlarga ishonch va axborot beruvchi hujjatdir.
   
2. 
   Sertifikat beruvchi: Sertifikat beruvchi, mahsulotlarni, xizmatlarni yoki tashkilotlarni sertifikatlash va sertifikat berishga huquqiy ruxsatga ega bo'lgan tashkilot yoki organdir. Ular, belgilangan talablarga muvofiq sertifikatlarni tuzish, tekshirish va sertifikatlarini taqdim etish, sertifikatning amal qilishini monitoring qilish va sertifikatni uzatish tartibini o'tkazishdan mas'uldir.
   
3. 
   Sertifikatlashtirish organlari: Sertifikatlashtirish organlari, sertifikat berish va sinflash jarayonlarini boshqaradigan hukumiy yoki huquqiy tashkilotlardir. Ular, sertifikat beruvchilar uchun sertifikat tuzish, tekshirish, amal qilishni monitoring qilish, sertifikatning amal qilish muddatlarini belgilash va sertifikatning mavjudligini ta'minlash bilan shug'ullanadilar.
   
4. 
   Standartlar: Standartlar, belgilangan mahsulotlar, xizmatlar yoki sohalarning sifatini, xavfsizligini, qo'llanishini, o'lchovini va boshqa xususiyatlarini belgilovchi qonunchiliklardir. Standartlar, sertifikatlashtirish jarayonlarida sifatni tasdiqlash va standartlarga mosligini ta'minlash maqsadida amalga oshiriladi.
   
5. 
   Sertifikat talablari: Sertifikat talablari, belgilangan standartlar, qonunlar, qoidalar yoki tartibga solinayot
   

27. “Mahsulot va xizmatlarni sertifikatlashtirish to‘g‘risida”gi qonun sharhlari.

Ko'p mamlakatlarda, "Mahsulot va xizmatlarni sertifikatlashtirish to'g'risida" nomli qonunlar yoki qonunlar to'plamlari sertifikatlashtirishning huquqiy asoslarini belgilaydi. Bu qonunlar, sertifikatlashtirishning tartibini, sertifikat berish organlarini, sertifikat talablari va shartlarini, sertifikatning amal qilish muddatlarini va boshqalarini reglamentlaydi. Qonun sharhlari milliy qonunlarda joylashishi mumkin, shuningdek, xalqaro tartiblarga muvofiq bo'lib, misol uchun ISO (Xalqaro Standartlar Tashkiloti) standartlariga asoslangan qonunlar ham bo'lishi mumkin. Qonun sharhlari mamlakatning sertifikatlashtirish sohasidagi davlat siyosati va faoliyati asosida ishlab chiqiladi. Bu qonunlarda quyidagilarga tegishli bo'lgan ma'lumotlar o'z ichiga oladi:

1. 
   Sertifikat berishning asosiy talablari: Qonun sharhlari, sertifikat berishning asosiy talablari va shartlarini belgilayadi. Bu talablar, sertifikatni olish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlar, tekshirish va sertifikatlashtirish jarayonlarining tartibi, sertifikatning amal qilish muddati va ruxsatnoma shakllari kabi elementlarni o'z ichiga oladi.
   
2. 
   Sertifikat berish organlari va ularning huquqlari: Qonun sharhlari, sertifikat berish organlari, ularning litsenziya olish tartibi, tekshirish jarayonlari, sertifikatning amal qilishiga doir maslahatlar berish va monitoring qilish masalalari bilan bog'liq huquqiy asoslarni belgilayadi.
   
3. 
   Sertifikatlashtirishning moliyaviy tomonlari: Qonun sharhlari sertifikatlashtirishning moliyaviy tomonlarini ham reglamentlayadi. Bu tomonlar, sertifikatlar uchun to'lovlar, litsenziyalash uchun to'lovlar, sertifikat berish organlari tomonidan to'lovlar olish va boshqalar bilan bog'liq hisob-kitob jarayonlarini belgilayadi.
   
4. 
   Sertifikat berishning tartibi va muddati: Qonun sharhlari sertifikat berishning tartibini va sertifikatning amal qilish muddatlarini ham belgilayadi. Sertifikatni olish va uning amal qilishi uchun zarur bo'lgan jarayonlar, sertifikatning muddati va uni uzatish tartibi, sert
   

28. Sertifikatlashtirishning huquqiy asoslari va milliy tizim.

Sertifikatlashtirishning huquqiy asoslari va milliy tizimlar, har bir mamlakatning o'ziga xos bo'lib, turli yuridik va tartibga solinayotgan talablarga asoslangan normativ hujjatlar va qonunchiliklar tomonidan belgilanadi. Huquqiy asoslar va milliy tizimlar odatda quyidagilarni o'z ichiga oladi:

1. 
   Qonunchilik va hukumat tasarruflari: Sertifikatlashtirishning huquqiy asoslari, qonunchilik va hukumat tasarruflari bilan belgilanadi. Bu tasarruflar, sertifikatlashtirishning yuridik tartibini, talablarni, sertifikat beruvchilar va tashkilotlar tomonidan ruxsat berishni, sertifikat to'g'risida ma'lumotlarni saqlashni, ta'lim va sertifikat amalga oshirishni, sertifikatni bekor qilishni va boshqalarini tartibga solishni o'z ichiga oladi.
   
2. 
   Sertifikat berish organlari: Har bir mamlakatning sertifikat berish organlari va tashkilotlari o'ziga xos bo'lib, sertifikatni berish, sinflashda tekshirish va sertifikat tarqatishni amalga oshiradigan muassasalardir. Bu organlar, sertifikatlashtirishning huquqiy asoslariga asoslangan holda faoliyat ko'rsatish, sertifikat beruvchilarga litsenziya berish, tekshirish va monitor qilish masalalarini hal qilishdan mas'uldir.
   
3. 
   Milliy standartlar: Milliy sertifikatlashtirish tizimlarida milliy standartlar keng qo'llaniladi. Bu standartlar, mahsulotlar sifatini, xavfsizlikni, turli sohalardagi talablarni belgilaydi. Sertifikat berishning asosiy maqsadi, standartlarga mosligini tasdiqlash va tovarlarning belgilangan standartlarga muvofiqligini ta'minlashdir.
   
4. 
   Tariflar va import qonunchiliklari: Sertifikatlashtirishning import va eksport operatsiyalariga tegishli bo'lgan huquqiy asoslari tariflar va import qonunchiliklari tomonidan belgilanadi. Bu asoslar, import va eksport jarayonlarida sertifikatlashtirishning talablari, tovarlarni belgilash, import qilishga ruxsat berish, tariflar va to'lov qilish masalalarini belgilaydi.
   
5. 
   Xalqaro tartiblar va standartlar: Sertifikatlashtirishning xalqaro tizimlarda ham o'z huquqiy asoslari mavjud. Xalqaro standartlar, harmonizatsiya tiz
   

29. Mahsulotlarni ixtiyoriy va majburiy sertifikatlashtirish

Mahsulotlarni ixtiyoriy va majburiy sertifikatlashtirishning asosiy farqi, sertifikat olishning shartlari va kerakli bo'lgan hollarda, majburiy sertifikatlashtirishning esa yuridik yoki tartibga solinayotgan talablarga ko'ra belgilangan holda amalga oshirilishi.

1. 
   Ixtiyoriy sertifikatlashtirish: Ixtiyoriy sertifikatlashtirishning asosiy xususiyati, uni olishning tovar egasi yoki iste'molchisi tomonidan tanlashda ixtiyoriylik bo'lishidir. Bu xususiyat, sertifikatlashtirishning, masalan, qobiliyatni, sifatni, xavfsizlikni yoki qo'llashga mosligini tasdiqlash maqsadida foydalaniladi. Ixtiyoriy sertifikatlashtirish davlat tomonidan mustahkamlanmagan va moliyaviy mukofotlar bilan bog'liq emas.
   
2. 
   Majburiy sertifikatlashtirish: Majburiy sertifikatlashtirish esa, yuridik yoki tartibga solinayotgan talablarga ko'ra belgilangan holda amalga oshiriladi. Bu talablar, mahsulotning xavfsizligi, sifati, to'liqligi, standartlarga mosligi va boshqa xususiyatlarini ta'minlashga oid bo'lishi mumkin. Majburiy sertifikatlar, odatda mamlakatlararo standartlarga, yurisdiksiya chegaralari va import mablag'larini belgilovchi qonunchiliklarga asoslangan holda beriladi. Ushbu sertifikatlar, mahsulotni sotib olish, import qilish, ishlab chiqarishga ruxsat olish va bozorda ishtirok etish uchun talab qilinishi mumkin.
   

Sertifikatlashtirishning umumiy maqsadi, iste'molchilarga va xaridorlarga mahsulotlarning sifatini, qo'llanishini, xavfsizligini va to'g'risidagi ma'lumotlarni ta'minlashdir. Ixtiyoriy sertifikatlar odatda iste'molchilarning xaridorlar tomonidan etkazib berilgan mahsulotlarga ishontirish uchun foydalaniladi, while majburiy sertifikatlar esa turli mamlakatlararo savdo shartnomalariga rioya qilishni ta'minlash uchun talab qilinadi.
Bu aniq bilish mumkin ki, ixtiyoriy sertifikatlashtirish tovar egasiga va iste'molchilarga iste'molchilar tomonidan etkazib berilgan sifatni tasdiqlash imkoniyatini beradi