Метрология

Такрорлаш учун саволлар 
1. Стандартлаштиришнинг қандай усулларини биласиз ? 
2. Стандартлаштириш усулларининг асосий мақсади нима? 
3. Ўзароалмашувчанлик нима ва унинг турлари? 
4. Танланган сонлар қатори нима учун қўлланилади? 
5. Қандай маҳсулотларга нисбатан штрихли кодлар тадбиқ этилади?. 
6. Штрихли кодлашнинг қандай тизимлари мавжуд? 
7. Штрихли коддан ҳаридор қандай маълумотларни олиши мумкин? 
Таянч иборалар 
 
 Стандартлаштириш; 
сертификатлаш; 
маҳсулот 
сифатини 
бошқариш; штрих кодлаш; бирхиллаштири; ўзароалмашувчанлик; ЕАН; 
агрегатлаштириш; турлаш . 
 
Мавзу: Озиқ-овқат маҳсулотлариннинг стандартизацияси 
 
Режа. 
1. Тайѐр маҳсулотларни қадоқлаш, идишларга жойлаш ва сақлашга
қандай стандарт талаблар қўйилади? 
2. Стандартларнинг синфларга булиниши. 
3. Қишлоқ хўжалик маҳсулотини стандартлаш ҳусусиятлари 
4. Озиқ-овқат маҳсулотларини текширишнинг умумий усуллари 
5.Озиқ-овқат маҳсулотларини текширишнинг махсус усуллари 
6.Озиқ-овқат корхоналарида ишлатиладиган норматив техник  
ҳужжатлар. 
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР 
1.П. Р. Исматуллаев, А. Н. Мақсудов, А. Х. Абдуллаев, Б. М. Ахмедов, А. А. Аъзамов. 
Метрология стандартлаштириш ва сертификатлаштириш. “Ўзбекистон” Тошкент 2001й. 
2.ЎзРСТ 5.0-92. Ўзбекистон Республикаси миллий сертификатлаш тизими. Асосий 
қоидалар. 
3.ISO 9000-1-94. Стандарти по общему руководству качеством и обеспечению качества. 
4.Озиқ овқат маҳсулотларининг сифати ва хавфсизлиги тўғрисида. Ўзбекистон Республикаси 
қонуни.1997 йил.
Озиқ-овқат маҳсулотларига қўйиладиган стандарт талаблар 
ЎзБХ 51-010-96 меъѐрий ҳужжати маҳсулотга қўйиладиган 
талабларнинг шаклланишини белгилайди. Маҳсулот ишлаб чиқаришда талаб 
қилинадиган тадбирлар қуйидагилардан иборат:
1. Барча экстремал имкониятларни, хавфларни очиб бериш. 

---

71 
2. Етарли даражадаги ҳимоя воситалари мавжудлигини мўлжаллаш. 
3. Маҳсулотнинг ўзидан боғлиқ бўлмаган барча ҳимоя воситаларини 
ҳисобга олиш. 
4. Истеъмолчини огохлантириш чораларини ҳисобга олиш. 
Муқаррар талабларга қуйидагилар киради: 
1. Кишилар анжомлари, ҳаѐти ва соглиги учун керак бўлган
маҳсулотларнинг хавфсизлигини таъминлаш; 
2.Ташқи муҳитнинг мухофазасини таъминлаш; 
3.Тежамкорлик ресурсларини таъминлаш; 
4.Ўрин олиш ва ўзаро тўлдиришнинг хусусиятларини ташкил қилиш; 
5.Назорат усуллари бирлигини таъминлаш; 
6.Тамғалаш.