Microsoft Word Buhgalter doc

К-т 
Д-т 
К-т 
Шу билан ушби қийматликларнинг қолдиғини йўқлама натижасида аниқланган 
уларнинг ҳақиқий миқдорлари билан мувофиқликка олиб келиш таъминланади. Ортиқча 
чиқишлар, одатда, материалларнинг ҳақиқий ҳаракатини ҳужжатлар билан нотўғри 
расммийлаштириш натижасида юзага келади ва шунинг учун бундай ёзув зарурдир. 
Ҳақиқатда ҳам, ишлаб чиқариш заҳираларининг ортиқча чиқиши - уларнинг 
ҳақиқатда қилинган сарфларига қараганда кўпроқ миқдорда ҳисобдан чиқарилганлиги, 
тайёр маҳсулотнинг ортиқча чиқиши эса, аксинча, уларнинг келишини камроқ миқдорда 
ёзилиши натижасидир. 
Камомадларни ҳисобдан чиқариш ва ортиқча чиқишларни киримга олиш тегишли 
товар - моддий бойликларнинг ҳам синтетик ҳам таҳлилий ҳисобида акс эттирилади. Бу 
уларнинг бухгалтерия ҳисобидаги маълумотлари бўйича қолдиқларнинг йўқлама ўтказиш 
йўли билан аниқланган ҳақиқий мавжудлигига мувофиқлигини таъминлайди. 
Амалдаги Низомда шунингдек даъво муддати ўтиб кетган қарзларни қоплаш ва 
ҳисобдан чиқариш тартиби ҳам белгилаб қўйилган. Даъво қилиш муддати ўтиб кетган 

---

кредиторлик ва депонентлик қарзлар даромадга ўтказилиши ва шу суммалардан солиқ 
тўланиши керак. 
Даъво қилиш муддати ўтиб кетган кредитор ва депонент қарзлар ҳисобидан 
чиқарилганда 6720 «Депонентланган меҳнат ҳақи» ва 6990 «Бошқа мажбуриятлар» 
счетлари дебетланиб 9360 «Кредитор ва депонент қарзларни ҳисобдан чиқаришдан 
тушган даромодлар» счёти кредитланади. 
Даъво муддати ўтиб кетган дебитор қарзлар ҳисобидан чиқарилганда 9430 «Бошқа 
операцион харажатлар» счети дебетланиб дебитор қарзларни ҳисобга олинадиган счетлар 
кредитланади. 

---

Тест саволлари: 
1. Ҳужжатлаштириш деб нимага айтилади? 
A. Бланкаларни тўлдириш. 
Б. Барча хўжалик муомалаларига тузиладиган ҳужжатлар мажмуаси. 
B. Омбордан материал жўнатиш учун далил. 
Г. Маҳсулотни омборга қабул қилиш учун далил.