Microsoft Word dinda savol1 ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
37
iborat bo‘lgan oldi-berdilarning Islom dini belgilab bergan mahrga hech qanday aloqasi 
yo‘q.
Mahr ham me’yordan, haddidan oshmasligi kerak. Rasululloh (s.a.v.): «Mahri oz 
kelinning barakoti ko‘p bo‘ladi», deganlar. Mahrning yuqorisi yo‘q – kuyovning imkoniga, 
ko‘nglidan chiqqaniga qarab belgilanadi. Qizimizni «qimmatroqqa sotish»ni o‘ylamay, 
buning o‘rniga unga Allohdan baxt-saodat, qo‘sha-qo‘sha farzand, oilasiga qut-baraka 
so‘rab, duoda bo‘lishimiz a’lo emasmi?! 
Yana bir noto‘g‘ri holat borki, nikoh paytida qizning mahrini aniq belgilamay, «Mahriga 
bitta uy va ayvon, sigiri bilan», deb qo‘yish odatga kirgan. Buni kelin-kuyov 
tushunmaydi ham. Oqibatda kelinlarimizning haqqi poymol qilinadi. Nikoh paytida 
guvohlar ishtirokida mahrni aniq belgilab, kuyovga uni esdan chiqarmaslikni ta’kidlab 
qo‘yish kerak. 
 
Savol: Shariatimizda qaysi hollarda ayolini taloq qilishga ruxsat 
berilgan? 
Javob: «Taloq» so‘zi lug‘atda «biror narsani bo‘shatib qo‘yish» ma’nosini anglatadi. 
Shariatda esa eru xotinlik bog‘lanishini ochiq yoki kinoya iboralari («Sen taloqsan» yoki 
«Sen menga haromsan» kabi) bilan bo‘shatishga aytiladi.
Er-xotin nikoh bilan bog‘lanib oila quradi. Lekin fe’l-atvorlari bir-biriga to‘g‘ri 
kelmaslik, farzand ko‘rmaslik kabi sabablar tufayli ajralishga to‘g‘ri kelib qolishi mumkin. 
Taloqqa ruxsat bermaslik inson tabiatiga qarshi hukmdir. Islom shariati shuning uchun 
ayolni qiynamaslik uchun erkakka «taloq», ayni choqda ayolga «xulu’» haqqini berdi. 
Ya’ni, ayol kishi eri bilan yashashni xohlamasa, qoziga ariza berib ajrab keta oladi. 
Ammo taloq eng oxirgi choradir, noiloj nuqtadir. Payg‘ambar alayhissalom: «O’zi 
halol-u, lekin Alloh eng yomon ko‘rgan narsa taloqdir», deganlar. Biror joyda taloq sodir 
bo‘lsa, Allohning arshi larzaga keladi. Demak, ayolingiz bilan g‘ijillashib qolganda, 
jahlingiz chiqqanda yoki sarxushlikda bo‘lar-bo‘lmasga «taloq» so‘zini tilga olish 
yaramaydi. Chunki mazhabimiz talabiga ko‘ra uch marta taloqdan so‘ng er-xotin nikohi 
butunlay ajratib yuboriladi. 
Ayol uch hayz ko‘rishi miqdorida idda o‘tirgandan so‘nggina boshqa kishiga turmushga 
chiqishi mumkin. Taloq qilingandan keyin er ayolning iddasi chiqquncha taom, kiyim, 
maskan ko‘rinishida unga nafaqa qilib turadi: taloq qilingan ayol agar homilador bo‘lsa, 
er u to tuqqunicha nafaqa bilan ta’minlab turadi. Agar ayol taloq qilgan eridan bo‘lgan 
bolani emizsa, agar xohlasa, ana shu emizgani uchun haq oladi.
Alloh taolo amr qilib aytadiki, taloq qilingan ayollaringizni o‘zingiz yashab turgan 
maskanda yashashiga imkon yarating, ya’ni «taloq bo‘ldi», deb maskaningizdan chiqarib 
yubormang. Shariatimizda ajralayotgan ayolga er tomonidan sovg‘alar berish ham joriy 
qilingan.