Microsoft Word dinda savol1 ziyouz com doc

Savol: Alloh taoloni «haqiqiy tanish»ni sharhlab berishingizni iltimos 
qilaman. 
Javob: Alloh taoloning sherigi yo‘q. U barcha aybu nuqsondan pok va ushbu komil 
sifatlarga ega zotdir: 
1. Hayot - Alloh taolo azalu abad tirikdir. Tirikligi biz kabi emas. 
2. Qudrat - Alloh taolo xohlagan narsasiga qodirdir. 
3. Ilm - Alloh taolo har bir narsani bilguchidir, Hech narsa uning ilmidan tashqarida 
emas. 
4. Sam’ - Alloh taolo eshitguchidir, eshitishi maxluqlar kabi quloq bilan emas. 
5. Basar - Alloh taolo barcha narsani ko‘rguvchidir. Ko‘rishi bizning tasavvurimizdagi 
ko‘z bilan emas. 
6. Kalom - Alloh taolo so‘zlaguvchidir. So‘zlashi insonlarning so‘zlashiga o‘xshamas. 
7. Iroda - Alloh taolo xohlagani bo‘ladi. Nimaning bo‘lishini xohlasa, bo‘ladi. Nimaning 
bo‘lmasligini xohlasa, bo‘lmaydi. 
8. Takvin - Alloh taolo yo‘qdan bor qilguvchidir. 
Shunday e’tiqodda bo‘lish Alloh taoloni haqiqiy tanishdir («Aqoidi Nasafiya» kitobi 
asosida tayyorlandi). 
 
Savol: «Alloh» o‘rniga «Tangri» desa bo‘ladimi? 
Javob: Bizning ota-bobolarimiz musulmon bo‘lishlaridan avval ham yaratuvchi zot 
borligiga ishonib yashar edilar. Har qavmning o‘ziga xos diniy e’tiqodi mavjud bo‘lgan. 
Turkiy xalqlar yaratuvchi zot sifatida «Tangri»ga ishonar edi. Bu so‘z «ibodat qilinadigan 
zot» ma’nosida bo‘lib, arab tilidagi «Iloh», frantsuzchadagi «Dieu», fors tilidagi «Xudo» 
va inglizchadagi «God» bilan ayni ma’noni ifoda qiladi. Ammo bu so‘z Yaratuvchining 
butun asmoul husnasini (go‘zal ismlarini) o‘z ichiga olgan va ismi zot bo‘lgan «Alloh» 
so‘zining ma’nosini bera olmaydi. «Alloh» deganda qudrati butun koinotda aks etgan 
benazir bir zot tushuniladi. Ya’ni, u zot ma’budi mutlaq, xoliqi mutlaq, maqsudi mutlaq, 
razzoqi mutlaq bo‘lgan Allohning xos ismidir. 
«Tangri» deyilganda yunonliklar Zevsni, misrliklar Anis buqasini va hindlar o‘zlarining 
sigirlarini tushunadilar. Shuning uchun ham bir inson «Alloh» o‘rniga «Tangri»ni ishlatsa 
xato qilgan bo‘ladi. Zero, bizning tangrimiz Alloh, ammo ilohimiz Tangri emas. Shu 
tufayli «La ilaha illalloh» deymiz, ammo «La Alloha illalloh» deya olmaymiz. Ko‘rib 
turganimizdek, avvalo butun «ilohlar, tangrilar» inkor qilinib, so‘ngra ma’budi mutlaq 
bo‘lgan Alloh bordir, deyilmoqda. 

---

Dinda savolim bor. 1-kitob 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
6
«Mavludi sharif» muallifi Sulaymon Chalabiy bu ikki kalima orasidagi farqni quyidagi 
baytlarida juda chiroyli ifoda qilganlar: 
«Birdir Alloh, undan boshqa Tangri yo‘q».