Microsoft Word Kalimaning uchinchi qismi Harflar haqida Mavlanov Bahodir word


Download 223.51 Kb.
bet18/22
Sana07.03.2023
Hajmi223.51 Kb.
#1244480
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22
Bog'liq
Kalimaning uchinchi qismi Harflar haqida Mavlanov Bahodir pdf 1 (2)

فلان عالم لكنه جبان


Falonchi kishi olim lekin o‘zi qo‘rqoq.
لك َّنdir.

  1. Oldingi gapdan xohlangan gumonni ko‘tarishlikuchun ishlatiladi. Masalan:

ما خرج خالد لكن إبراهيم


Xolid chiqmadi lekin Ibrohim chiqdi.

  1. gohida yengillatib hma o‘qiladi. Masalan:

ولكن كانوا هم الظالمين


Lekin ular zolim edilar.



    1. Arab tilidagi yordamchi sO‘zlarning tuzilishiga binoan turlari.

Barcha harflar bilan ularning tuzilishiga ko‘ra tanishib chiqdik. Endi bularning qiladigan vazifasiga ko‘ra turlarini bayon qilamiz. Ular quyidagilar:


Javob harflari:

نعم وبلى وإى وأجل وجلل وجير وإ َّن


Bu harflarni zikr qilishdan avval albatta so‘roq gap kelishligi shart hisoblanadi. Masalan:

ألست بربكم بلى


Nafiy harflari:
Bu harflar baʼzi biri feʼlga, baʼzi biri ismga kirib, ularni eʼroblarini o‘zgartiradi. Bu to‘gʼrida keyinroq, batafsil maʼlumot beramiz. Ular:
Masalan:
لولاك وما خلقت الافلاك
Masdariya harflari: Ular:
Tanbeh harflari: Ular:

أحب ان تجتهد


Masalan:
الا وأما ويا وها
يا رب ارحمنى
Kelasi zamon harflari: Ular:

Masalan:

السينوسوفوأنوإنولنوهل


ولسوف يرضى
Taʼkid harflari: Ular:
Ular:

الواو والفاء وأو وأم ولكن ولا وبل وحتى


Masalan:
يسود الرجل بالعلم والادب
Harflar har xil xususiyatga ega. Ulardan baʼzilari feʼllarga taʼsir qilib, baʼzilari ismlarga taʼsir qilib, eʼroblarini o‘zgartirib keladi.

  1. Ismni nasb qiluvchi harflar. Ular quyidagilar:

إ َّن وأ َّن ولك َّن ولعل وكأن وليت ولا ويا وهيا وأيا وأى والهمزة
Аvvalgi yetti harf mubtado xabarli jumlaga kirib, mubtadosi yaʼni, ismini nasb. Xabarini raf qiladi. Nido harflarida esa izofa bo‘lsa, mavsuf-sifat bo‘lsa nasb qiladi.

  1. Ismni jar qiluvchi harflar. Shayx Jurjoniy taʼliflariga ko‘ra, o‘n yettita jar harfi mavjud. Ular o‘zidan keyingi ismni kasra holida kelishiga majbur qiladigan harflar:

Download 223.51 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling