Microsoft Word Материал резина lotin

Atsetilendan butadenni olish usuli (aldol reaksiyasi) 
Germaniyada butadienni bir qismi kalsiy karbid orqali atsetilendan olingan 
bo‘lib “I.G. Farben industri” firmasi tomonidan yo‘lga qo‘yilgan.
Atsetilenni gidratatsiya jarayoni orqali atsetaldegidni olinishining asosiy 
usuli bo‘lib, so‘ngi yillarda bu bir muncha arzon xomashyo bo‘lgan etilen asosida 

---

24 
ishlab chiqarilmoqda. Ilk bor sanoat miqyosida atsetaldegidni 2 valentli simob 
sulfatining sulfat kislotasi eritmasi ishtirokida ishlab chiqarilgan. 
CH
CH 
+ H
2
O CH
3
CHO
H = 142 kDj/mol 
Simob tuzlari atsetilen bilan oraliq murakkab birikma hosil qilib, 
keyinchalik atsetaldegid va simob sulfatiga parchalanadi. 
Aldol usuli 4 ta bosqichdan iborat: 1. Atsetilendan atsetaaldegid olish;
2. Aldol kondensatsiyasi. Ushbu jarayon 8-12% ishqor eritmada, atm. Bosim va 
xona haroratda olib boriladi. Mahsulot chiqish unumi 50%. 
2CH
3
CHO CH
3
CHOHCH
2
CHO
H = 72,2 kDj/mol 
3. Butilenglikol olish.
CH
3
CHOHCH
2
CHO + H
2
CH
3
CHOHCH
2
CH
2
OH 
Ushbu jarayon 255-270
o
С harorat, 30,0 MPa bosimda va katalizator sifatida
Co, Ni,Cu larni alyuminiy oksidga shimdirilgan holda ishlatiladi.
4. Butilenglikolni degidratatsiya qilish. 
CH
3
CHOHCH
2
CH
2
OH CH
2
=CHCH=CH
2
+ 2H
2
O
H = -118 kDj/mol 
Jarayon 270-280
o
С, atm. Bosimda suv bug‘i ishtirokida olib boriladi. Katalizator 
sifatida fosfor kislotaga shimdirilgan kosk yoki grafit ishlatiladi. Mahsulot unumi 
47%ni tashkil qiladi. 
 
Izopren