Microsoft Word Материал резина lotin

Vulkanlanishi. 
Siloksan kauchuklar vulkanlanishi turli organik 
peroksidlarda vulkanlanadi. Agarda zanjirda vinil guruxi bo‘lsa, oltingugurt va 
tezlashtirgich bilan vulkanlansa ham bo‘ladi.
2.3.11-Jadvalda siloksan kauchuklarning standart retsepturalari keltirilgan: 
Ko‘shimchalar nomi 
Miqdori mass.qism 
SKT 
SKTV-1 
Kauchuk
100,0 
100,0 
Benzoil peroksidi 
4,0 
- 
Dikumilperoksidi 
- 
0,3 
Rux oksidi 
5,0 
- 
Kolloid kremniy kislota U-333 
50,0 
50,0 
Laboratoriya valsda rezina aralashmasini tayyorlashda 25-35
o
С haroratda 
15-20 min davomiyligida tayyorlanadi. Vulkanlanish 2 bosqichda ketadi. I 
bosqichda aralashmani 120
o
С haroratda 10 min davomida (SKT kauchuk uchun) 
vulkanlanadi, bunda makromolekulada ko‘ndalang bog‘lar hosil bo‘ladi. SHu 
bilan birga qo‘shimcha mahsulotlar xam (erkin radikal va past molekulali polimer 
fraksiyalari) hosil bo‘ladi. II bosqichda 200
o
С haroratda 6 soat davomida issiq 
havo yordamida ishlov beriladi (termostatirovanie). 
Cho‘zilishdagi mustahkamlik, MPa – 5 (SKT) va 3,7 (SKTV-1) 

---

74 
Nisbiy cho‘zilish, % kammas – 275 (SKT) va 150 (SKTV-1) 
Vulkanlanish. Bu turagi kauchuklar ozonga, issiqlik ta’siriga qarishiga 
chidamli va sovuqbardosh rezinalar olish imkoniyatini beradi. 
Ozonga chidamliligi, suvni o‘zidan itarishlik xususiyati borligidan elekt 
texnikada, radiotexnikada va kabel sanoatida keng qo‘llaniladi. Shu bilan birga 
tibbiyot va oziq ovqat sanoatida ham qo‘llaniladi. Uning asosiy kamchiligi yog‘ va 
benzinga chidamsizligidadir. Ushbu ko‘rsatgichni yo‘qotish uchun ftorsiloksan 
kauchuklar sintez qilinib kelinmoqda. 
2.3.12-Jadval 
Turli siloksan kauchuk markalari asosidagi rezina xossalari 
Ko‘rsatgichlar 
SKT 
SKTV 
SKTV-1 
SKTE 
Cho‘zilishdagi 
mustahkamlik, MPa 
6,5 
8,0 
7,5 
6,0 
Nisbiy cho‘zilish, % 
kammas 
450 
600 
500 
400 
TM- bo‘yicha qattiqligi 
55 
55 
60 
62 
Urib qaytishi bo‘yicha 
elastikligi, % 
35 
35 
40 
38 
Eng asosisiysi ular fiziologik inertdir, xid va ta’mi yo‘q. Ular yaxshi 
dielektrik xususiyatga ega. Solishtirma hajmiy elektr qarshiligi, Om
m – 10
11
-10
13
, 
dielektrik o‘tkazuvchanlik – 2,7. 
Siloksan kauchuklarning gaz o‘tkazuvchanlik xususiyati TK ga nisbatan 30 
marobar (azot bo‘yicha) va 20 barobar (kislorod bo‘yicha) yuqoridir. Ularning 
keng kompleks maxsus xossalaridan elastik materiallar, halq xo‘jalik va texnikada 
(mashina detallari) olishda, hamda radioelektrik va kabel sanoatida ham 
qo‘llaniladi. Ularning asosiy kamchiligi moy va benzinga chidamlilik ko‘rsatgichi 
juda past. 
TAYANCH SO‘Z VA IBORALAR 
Maxsus maqsadli kauchuklar, turlari, tuzilishi, maqsadi, texnologik xossalari, 
vulkanlanish, qo‘llanishi

---

75 
TAKRORLASH UCHUN SAVOLLAR 
1. Maxsus maqsaddagi kauchuklarga qanday sharoitlar talab etiladi. 
2. Maxsus maqsadga kiruvchi kauchuklar turlar. 
3. Butadien nitril kauchukining olinishi xossalari va qo‘llanishi. 
4. Xloropren kauchukining olinishi xossalari va qo‘llanishi 
5. Etilenpropilen stirol kauchukining turlari, xossalari va olinishi. 
6. Akrilat kauchukining turlari, xossalari va olinishi. 
7. Etilenpropilen kauchukining turlari, xossalari va olinishi. 
8. Polusulfid kauchukining turlari, xossalari va olinishi. 
9. Kremnqyorganik kauchukining turlari, xossalari va olinishi. 
10. Ftor kauchukining turlari, xossalari va olinishi 
11. Maxsus kauchuklardan qanday turdagi RTB lar olinadi? 
12. Maxsus maqsaddagi kauchuklar turlari va ishlab chiqaruvchi firmalari?
13. Maxsus maqsadli kauchuklarning texnologik xossalarining ko‘rsatgichlari. 
14. Maxsus maqsaddagi kauchuklar uchun vulkanlash axamiyati va rejimi. 
15. Maxsus kauchuklar ishlov berishdagi yordamchi ingredientlar. 
16. Maxsus maqsadli kauchuklar turlari va ularning xossalari qanday bo‘ladi? 

---

76