Microsoft Word mvmao uzk doc

Ик - ишчи кучи (шахсий инсоний омил) 
ИЧв- ишлаб чиқариш воситалари (меҳнат предметлари, яъни хом 
ашё, материаллар ва меҳнат қуроллари, яъни машина, асбоб 
ускуналар, улчаш, ҳисоблаш асбоблари ва ҳ.к.). 

---

197
ИЧ - ишлаб чиқариш жараёни 
 
Т - тақсимот 
 
А - айирбошлаш 
И - истеъмол 
Ишлаб чиқариш жараёнида маҳсулот яратилади ва у тақсимот, 
айирбошлаш орқали истеъмол қилиш билан тугалланади.
Ишлаб чиқариш муҳитида бошқариш фаолиятининг асосий мақсади - бу 
ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш ва юқори фойда олишдир. Фойда 
олиш эса: 
• ишлаб чиқариш омилларидан фойдаланиш самарадорлигига; 
• инвестиция самарадорлигига; 
• маҳсулот сифати ва унинг рақобатбардошлига;
• тез ва самарали қарорларнинг қабул қилинишига;
• янги техника ва технологиянинг жорий қилиниш даражаси каби 
қатор омилларга боғлиқдир. 
Демак, ишлабчиқаришни бошқариш бевосита ишлаб чиқариш жараёнига 
таъсир қилувчи ташқи ва ички омилларни бошқариш жараёнларини ўз ичига 
олади. Чунончи:
• ишчи кучини бошқариш; 
• ишлаб чиқариш воситаларини бошқариш; 
• техника ва технологияни бошқариш;
• ишлаб чиқариш самарадорлигини бошқариш;
• маҳсулот сифатини бошқариш;
• инвестиция самарадорлигини бошқариш; 
• инновацион жараённи бошқариш ва ҳоказо.
9
Қайд қилинган объектларни бошқариш дастлаб режалаштиришдан 
бошланиб, ишлаб чиқаришни ташкил қилиш, уни тартибга тушириш, 
мувофиқлаштириш билан давом эттирилиб, назорат билан тугайди. Бу ерда 
рағбатлантириш ишлаб чиқаришни бошқаришнинг барча функциялари 
жараёнида ўз аксини топади.
Маҳсулот сифатини бошқариш деганда буюмларни истеъмолчилар 
талабларига бутунлай мос келувчи сифат таснифлари билан ишлаб чиқаришни 
таъминловчи, мақсадга қаратилган фаолият тушунилади.
Маҳсулот сифатини баҳолаш ва уни бошқариш зарурияти: 
• режалаштириш ва истиқболни белгилашда: 
• янги маҳсулот яратиш вариантини танлашда;
• норматив (меъёрий) ҳужжатларни ишлаб чиқишда;
• маҳсулот сифатини назорат қилишда; 
• маҳсулот сифатини оширгани учун ходимларни рағбатлан-тиришда; 
• сифат тўғрисида ахборот йиғишни ташкил этишда ва ҳаказо 
холларда вужудга келади.  
9
Корхона миқёсида ишлаб чиқаришни бо?қаришга бағишланган масалалар мазкур туркумнинг 
“М?кроиқтисодиёт” -ва “Микроиқтисодий статистика” сонларида батафсил ёритилган. 

---

198