Microsoft Word sahih buhari1 ziyouz com doc

89-bob. Madinaga boradigan yo'llar yoqasidagi masjidlar va Rasululloh 
sallallohu alayhi va sallam to'xtab namoz o'qigan joylar
Muso ibn Uqba quyidagicha naql qiladilar: «Solim ibn Abdullohning Madinaga boradirgan 
yo'lning ayrim joylarida ataylab to'xtab namoz o'qiyotganini ko'rdim. Uning aytishycha, 
otasi Abdulloh ibn Umar ham shu joylarda namoz o'qir erkan, u Rasululloh sallallohu 
alayhi va sallamning aynan shu joylarda namoz o'qiganlarini ko'rgan erkan».
Muso ibn Uqba rivoyat qiladirlar: «Nofi': «Ibn Umar raziyallohu anhu o'sha joylarda 
namoz o'qir erdilar»,— dedi. Men Solimdan: «Shu to'g'rimi?» — deb so'radim. U 
Nofi'ning «Rasululloh o'sha joylarning hammasida namoz o'qiganlar»,— degan fikriga 
qo'shildi. Lekin, Nofi' birlan Solim Rasulullohning Ravho'tepaligida namoz o'qiganliklari 
to'g'risida aniq bir gap aytisha olmadi».
Nofi': «Menga Abdulloh bunday degandi»,— deydilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va 
sallam umra (kichik haj) va haj (katta haj) qilgani yo'lga chiqqanlarida Zulhulayfa degan 
joydagi masjidda to'xtab, samra daraxtining tagida dam olardilar. Rasululloh sallallohu 
alayhi va sallam haj yoki umradan qaytishda (shu yo'ldan yursalar) Batni Vodiyning 
sharqiy chekkasidagi Batho degan joyda tushar erdilar. Keyin, tong otguncha shu yerda 
qolar erdilar. Katta, qoyatosh yonidagi masjidda ham, ustiga masjid qurilgan tepalikda 
ham qolmas erdilar. Rasulullohning tanlagan joylari vodiyning chuqur yerida erdi. 
Abdulloh bu joyda namoz o'qimoqni odat qilgandi. Ilgari Rasululloh sallallohu alayhi va 
sallam ham Abdulloh namoz o'qigan joyda namoz o'qigan erkanlar, keyinchalik, o'sha 
joyni sel olib, ko'mib yuborgan erkan. Abdulloh ibn Umar: «Rasululloh sallallohu alayhi 
va rallam Ravho tepaligidagi katta masjid o'rnida ermas, balkim kichik masjid o'rnida 
namoz o'qiganlar»,— dedilar. Keyin menga Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning 
namoz o'qigan joylarini tushuntirayotib: «Yamandan Makkaga olib boradirgan yo'lning 
chekkasidagi masjidda namoz o'qib turganingda o'ng tomoningda bo'ladir, masjid birlan 
o'sha joy oralig'i bir tosh otimdan ko'p ermas yokim shunga yaqin keladir»,— deb ham 
aytdilar.
Ibn Umar Ravhodan chiqaverishdagi Irq degan joyga qarab namoz o'qir erdilar.
Madinaga ketayotganingda Irq birlan Ravho tepaligi oralig'ida masjid bor. Abdulloh o'sha 
masjidda namoz o'qimas erdilar. Masjidni orqaroqda qoldirib, Irqqa qarab namoz o'qir 
erdilar. Abdulloh o'sha joyda namoz o'qimoq uchun Ravhodan peshinni o'qimay qaytar 
erdilar. Agar Makkadan kelayotgan bo'lsalar-u, shu joyga tongdan biror soat ilgari yoki 
saharning oxirrog'ida kelib qolsalar, bomdod namozini o'qimoq uchun ataylab to'xtar 
erdilar. Abdulloh bunday degandilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam yo'lning o'ng 
tomonidagi Ruvaysa degan qishloq yaqinidagi katta daraxtning tagiga kelib tushar 
erdilar. Keng va tekis joydagi bu daraxt tepalikka yaqinroq, Ruvaysadan ikki mil narida. 
Tepalik usti bino singari tekis bo'lib, sal qiyshiqroq, pastda ersa ko'plab qum uyumlari

---

Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
mavjud. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Arj qishlog'ining orqasidagi qum 
tepalikning chekkasida namoz o'qir erdilar». Hadaba degan tepalik tomonga 
ketayotganingdagi masjid yonida 2 yoki 3 ta qabr bor. Qabrlar ustiga katta-katta toshlar 
o'rnatilgan. Abdulloh kun ko'tarilgandan keyin yo'lning o'ng tomonidagi salamazor 
(salama — daraxt turi) oralab Arjdan yo'lga chiqar erdilar. Peshinni o'sha masjidga borib 
o'qir erdilar. Abdulloh bunday degandilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Harsha 
tog'i etagidagi pastlikka, yo'lning chap tomonidagi daraxtlar tagiga kelib tushar erdilar. 
O'sha pastlik Harsha tog'ining bir yoniga tutash erdi. U bilan yo'l o'rtasidagi masofa bir 
kamon o'qi yetgulik erdi». Abdulloh yo'l yoqasiga yaqinroq eng uzun daraxtning tagida 
namoz o'qir erdilar. Abdulloh bunday degandilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam 
Madina tbmondan kelayotganlarida Marrizahron degan joyga yaqinroq joylashgan bir 
pastlikda dam olardilar. Makkadan kelayotganlarida esa yo'lning chap tomonida 
joylashgan Safravot degan joy orqali yana o'sha pastlikka tushar erdilar. Rasululloh 
sallallohu alayhi va sallam kelib tushadirgan jrylari birlan yo'l o'rtasidagi masofa tosh 
otganda yetgulik edi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Zu Tuvan degan joyda tong 
otguncha qolar erdilar. Makkadan kelayotganlarida esa u yerda bomdod vaqtigacha 
qolib, bomdod namozini o'qib ketar erdilar».